Een mistig klimaat


Lucy heeft een fascinerende weg afgelegd in haar onderzoek naar het hedendaagse kunstklimaat. De storm die Lucy verwachtte tegen te komen, is uitgebleven. De zon staat echter niet hoog aan de hemel. Waar Lucy op uitkomt is een mistig klimaat.  

Uit de cijfers van de Sectormonitor Beeldende Kunst blijkt dat er, binnen de sector beeldende kunst, sprake is van een chronisch overaanbod van lage inkomens.

Daaruit valt te concluderen dat het niet prettig is om in deze sector werkzaam te zijn, want de kans dat je onder het bestaansminimum terecht komt, is ongeveer 70%. Echter, er valt ook te concluderen dat het zó fantastisch is om in deze sector werkzaam te zijn, dat mensen zich hoe dan ook in het kunstenaarschap storten, ondanks de onzekere vooruitzichten!

De kunstenaar is ondernemerd, niet profiterend. Nog  geen 20% van alle geldstromen vanuit de overheid komt bij de kustenaar terecht en het percentage kunstenaars dat daar gebruik van maakt is ook gering.

Lucy is veel interessante kunstenaars tegen gekomen en heeft ontdekt dat er super veel verscheidenheid bestaat in deze beroepsgroep. Er is niet één type kunstenaar, er zijn er legio. Toch wil Lucy zich, voor deze conclusie, wagen aan een overzicht.

Lucy onderscheidt vijf type kunstenaars:

Nummer 1 is “De succesvolle kunstenaar”

Stiekem wil iedere kunstenaar tot deze groep behoren. Het is de persoon die na een lange (lijdens)weg opgepikt is door vooraanstaande instellingen en instanties. Deze kunstenaar behoudt zijn autonomie, kan leven van de verkoop van zijn werk en houdt er ook nog een flinke zakcent aan over. Het is het type avantgardist. Hij staat net iets buiten de maatschappij en reflecteert op die maatschappij en op de geschiedenis van zijn eigen vakgebied. Bezuinigingen vormen geen bedreiging voor hem, hij beschikt over een waanzinnig marketingapparaat waar hij zelf geen inspanning voor hoeft te leveren. Zijn ‘naam’ is gevestigd.

Nummer 2 is “De veelbelovende kunstenaar”  
 

Deze kunstenaar is hard op weg om een succesvolle kunstenaar te worden. Hij gebruikt talentontwikkelingsvoorzieningen (stipendia en tweede fase opleidingen) zodat hij alle tijd heeft om meer verdieping te vinden in zijn werk en een oeuvre op te bouwen. Zijn financiële levensstandaard is niet hoog, de kunst gaat voor. Hij heeft veel ‘exposure’ en zoekt naar de juiste kanalen om door te stromen tot het type kunstenaar nummer 1: succesvol. De bezuinigingen treffen deze groep hard, tweede fase opleidingen worden geschrapt en het aantal stipendia wordt gehalveerd.
 
Nummer 3 is “De commerciële kunstenaar”
 

Deze kunstenaar wint terrein en ervaart geen nadeel van de bezuinigingen. Hij heeft een sterk en gevarieerd netwerk. Hij richt zich niet zozeer op instanties en instellingen binnen het kunstveld. Hij kijkt juist naar bevruchting elders. Een streven is om, met zijn kunstenaarschap, een goede levensstandaard op te bouwen en te behouden. Geld is een wezenlijk onderdeel van zijn aanpak. Hij ontvangt veel waardering en erkenning en er is markt voor zijn werk en activiteiten. De kunstwereld is echter niet per se geïnteresseerd in hem, die richt haar pijlen meer op de veelbelovende kunstenaar, omdat deze nog niet bezoedeld is. In wezen boeit dit de commerciële kunstenaar niet, maar hij heeft er ook niks op tegen om in grote musea te hangen.

Nummer 4 is “De onbewust ondernemende kunstenaar”
 

Dit is een grote en interessante groep. Deze kunstenaar ziet zichzelf niet als ondernemer omdat hij zich niet richt op geld. Vaak heeft hij een baan naast de kunst om in zijn levensonderhoud te voorzien. Dit geeft hem de vrijheid om te genieten van het kunst maken. Hij doet er niet al het mogelijke aan om in het traject van de de veelbelovende kunstenaar te belanden. Succes is niet het uitgangspunt. Hij staat dicht bij zichtzelf en zoekt voor hem de meest passende weg om plezier en groei vast te houden in zijn werk. Hij behoudt een  grote gedrevenheid, is redelijk zichtbaar maar buit die zichtbaarheid niet uit. Hij wil niet vervallen in herhaling en zoekt vooral situaties op die hem uitdagen en waar hij zich prettig in voelt. Hij stuurt zichzelf aan en maakt gebruik van middelen die voorhanden zijn, soms is dat subsidie maar lukt dat niet dan doet hij het anders.

Nummer 5 is “De gefrustreerde kunstenaar”
 

Deze kunstenaar is verontwaardigd over het gebrek aan respect dat hij ontvangt. Het wordt, in zijn ogen, alleen maar erger. Hij overweegt om voortijdig te stoppen omdat hij niet wil wegkwijnen, die beslissing wordt hem echter van buitenaf opgelegd omdat niemand meer het belang in ziet van ‘echte’ kunst. Kritsche en vernieuwende kunst is dat. Daar is geen natuurlijke markt voor dus die weg is voor hem afgesloten, bovendien, een commerciële kunstenaar wil hij echt niet zijn. Hij doet geen water bij de wijn. De bezuiningen komen hard aan, al is het alleen maar om het principe.
1109 profielfoto astrid
#Lucyonderzoekt is 
verzonnen door Astrid Willems. Zij is de tekenaar 
en schrijfster van dit item. 
Meer weten over Astrid Willems? Bezoek haar website
www.astridwillems.nl