Soms is uitbesteden geen optie
Als ik via steeds smallere straatjes terecht kom bij een meer dan honderd jaar oud schoolgebouw, zie ik dat Lotte van Laatum buiten zit. Geen pauze in de voorjaarszon, maar verwoed gipsen voorwerpen schurend. Het CBKU gaf haar de opdracht een kunstpresentatieconcept te ontwikkelen voor het nieuwe provinciehuis. Maandag 16 april wordt het geopend. Eigenlijk al best snel.
Dat ik Lotte hier wit van het stof aantref, lijkt mijn vraag of het atelier van een vormgever niet vooral een kantoor is nu al te beantwoorden. ‘Soms is uitbesteden financieel gezien echt geen optie, de budgetten voor dit soort opdrachten zijn maar beperkt.’ Dus is Lotte al twee weken in de weer met afgietsels van allerlei haken die ze in de provincie Utrecht heeft opgespoord.
Dat ik Lotte hier wit van het stof aantref, lijkt mijn vraag of het atelier van een vormgever niet vooral een kantoor is nu al te beantwoorden. ‘Soms is uitbesteden financieel gezien echt geen optie, de budgetten voor dit soort opdrachten zijn maar beperkt.’ Dus is Lotte al twee weken in de weer met afgietsels van allerlei haken die ze in de provincie Utrecht heeft opgespoord.
Contextual Designer
Met haar handen vol materialen gaat Lotte me voor naar haar ruime atelier op de begane grond. Ze zit al meer dan vijf jaar in dit bedrijfsverzamelgebouw (wat een misleidend zakelijke term lijkt voor deze sympathieke plek) en sindsdien is er niemand meer vertrokken. ‘Ik heb veel geluk gehad. Het is geen kantoorachtig pand, maar ook geen rauwe plek in een akelige buurt.’
Voor de hoge ramen staan trots de Tulipa’s (2006), de vazen waarmee Lotte het verhaal vertelt van de Turkse geschiedenis van de schijnbaar oer-Hollandse tulp. Op een stapeltje naast een grote stellingkast vol boeken bewaart de contextual designer aanknopingspunten en mogelijkheden voor nieuwe voorwerpen. Maar momenteel komt Lotte niet toe aan vrij werk. ‘Verhalen vormen voor mij het uitgangspunt voor een product, maar dat kan net zo goed in de vorm van een opdracht komen.’ Op het sociaal-culturele pad dat ze zelf aan het begin van haar carrière is ingeslagen, weten de opdrachtgevers haar ook te vinden.
Voor de hoge ramen staan trots de Tulipa’s (2006), de vazen waarmee Lotte het verhaal vertelt van de Turkse geschiedenis van de schijnbaar oer-Hollandse tulp. Op een stapeltje naast een grote stellingkast vol boeken bewaart de contextual designer aanknopingspunten en mogelijkheden voor nieuwe voorwerpen. Maar momenteel komt Lotte niet toe aan vrij werk. ‘Verhalen vormen voor mij het uitgangspunt voor een product, maar dat kan net zo goed in de vorm van een opdracht komen.’ Op het sociaal-culturele pad dat ze zelf aan het begin van haar carrière is ingeslagen, weten de opdrachtgevers haar ook te vinden.
Associërend onderzoek
Om een gebruiksvoorwerp in de wereld te kunnen zetten, is Lotte veel onderweg: musea bezoeken met bijbehorende bibliotheken, locaties bekijken, in gesprek met opdrachtgevers en producenten. Maar alles start met het ‘associërend onderzoek’ waarvoor Lotte soms voor enkele dagen ín haar computer kruipt of zichzelf door een boekenberg leest. Om in opdracht van het Maasstad Ziekenhuis Rotterdam liturgische voorwerpen te kunnen ontwerpen, las Lotte voor het eerst de Bijbel. ‘Voor het project Bloei! heb ik zoveel met Turkse vrouwen gewerkt dat ik meer wist van de Islam dan van het Christendom.’
Tijdens het gesprek staat het prototype van Lottes stoere, maar ranke Boomkast (2008) in ons gezichtsveld. ‘Ik kijk nu, over het ladefront, tegen de kopse kant van de lade aan. Dat vind ik storend, ik heb het in latere versies aangepast.’ Ik vroeg haar hoeveel er nog veranderd tijdens het productieproces. ‘Dat zijn details. Er zal niet opeens vijftig centimeter van de poten af gaan.’ Nadeel van maatwerk zoals ze nu in opdracht veelal doet, is dat ze geen kans krijgt om het, met de vergaarde kennis, opnieuw te doen. Zo zorgt de symbolische combinatie van Jeruzalem steen en Libanon cederhout in het Maasstad Ziekenhuis voor verrassingen. ‘Maar je gaat geen twee altaars maken.’
Lotte is geen tijdverspiller. Als we afscheid hebben genomen, loopt ze met me mee naar buiten en voor ik mijn fiets ontgrendeld heb, is ze alweer aan het schuren. Het komt af. En het wordt mooi. Dat is zeker.
(c) LUCY, 3-4-2012. Tekst: Jantine Kremer
Tijdens het gesprek staat het prototype van Lottes stoere, maar ranke Boomkast (2008) in ons gezichtsveld. ‘Ik kijk nu, over het ladefront, tegen de kopse kant van de lade aan. Dat vind ik storend, ik heb het in latere versies aangepast.’ Ik vroeg haar hoeveel er nog veranderd tijdens het productieproces. ‘Dat zijn details. Er zal niet opeens vijftig centimeter van de poten af gaan.’ Nadeel van maatwerk zoals ze nu in opdracht veelal doet, is dat ze geen kans krijgt om het, met de vergaarde kennis, opnieuw te doen. Zo zorgt de symbolische combinatie van Jeruzalem steen en Libanon cederhout in het Maasstad Ziekenhuis voor verrassingen. ‘Maar je gaat geen twee altaars maken.’
Lotte is geen tijdverspiller. Als we afscheid hebben genomen, loopt ze met me mee naar buiten en voor ik mijn fiets ontgrendeld heb, is ze alweer aan het schuren. Het komt af. En het wordt mooi. Dat is zeker.
(c) LUCY, 3-4-2012. Tekst: Jantine Kremer
