Intermenselijke verbondenheid

Hans Laban in Centraal Museum

De tentoonstelling van Hans Laban in de twee Nieuw Utrecht Kamers in het Centraal Museum lijkt bescheiden. Maar wie eenmaal in We Do Have Something in Common duikt, krijgt het een na het andere verhaal voorgeschoteld en kan het nauwelijks meer loslaten. 
1310 hans laban
Uitzicht, 2013
 Met zijn werk We Do Have Something in Common duikt Hans Laban in het leven van zijn naasten en schrijft nieuwe geschiedenissen. Verhalen die in eerste instantie naast elkaar bestaan raken al kijkend met elkaar vervlochten. Na Ienke Kastelein, Winde Rienstra en Jan Koen Lomans is het nu de beurt aan Hans Laban (1953) om werk in de Nieuw Utrecht Kamers te presenteren. De twee projectruimtes op de eerste verdieping van het museum zijn bedoeld voor exposities van Utrechtse kunstenaars, ontwerpers en vormgevers. Voor het project vroeg Laban familie, vrienden, bekenden en Facebook-gebruikers om foto’s in te sturen van hun familie en vrienden. Na een uitgebreide selectie op compositie, vorm en onderwerp bewerkte hij de beelden en drukte ze als prenten – in prachtige kleurcombinaties – over elkaar af.
Met het concept voor We Do Have Something in Common won Hans Laban in 2012 het K.F. Hein Kunststipendium , dat in het kader van 300 jaar Vrede van Utrecht als thema had: The Art of Making Peace. ‘Eerlijk gezegd had ik niet verwacht dat ik zou winnen, want de andere genomineerde kunstenaars waren echt goed. Helemaal geweldig dat ik heb gewonnen. Het bracht overigens ook een behoorlijke verantwoordelijkheid en uitdaging met zich mee. Ik moest het natuurlijk wel waarmaken.’ Laban besloot om grote grafische werken te maken, op formaten waarop hij tot dan toe niet vaak werkte. Het was even zoeken naar de juiste plek waar deze grootformaat prenten gedrukt konden worden, maar bij Grafisch Atelier Daglicht in Eindhoven was dat mogelijk. ‘Het was een arbeidsintensief en meditatief proces, waar veel techniek bij kwam kijken. Het gebruik van inkt luisterde heel nauw. Je krijgt steeds een andere uitkomst' vertelt Laban. Op de video in de Nieuw Utrecht Kamers is het hele drukproces zichtbaar.
1310 hans laban spiegelingen
Spiegelingen, 2013

Gesprekken

Voor We Do Have Something in Common koos Hans Laban voor fotopolymeeretsen en lasergravures. Voorwaarde voor de foto’s was wel dat hij de afgebeelde mensen kende, of dat ze bekenden waren van degene die de foto stuurde. Deze vage kennissen, naaste familie of verre vrienden hadden één ding gemeen: een connectie met de kunstenaar. Het leverde beelden op die in elkaar overvloeien en samensmelten en tegelijkertijd toch los van elkaar bestaan. Het doet enigszins denken aan hologrammen, waarbij de afbeelding verspringt en verandert zodra je ’m beweegt.
    Achter alle beelden zitten hele persoonlijke verhalen, zoals bijvoorbeeld de familiefoto die in Bosnië voor de oorlog is gemaakt. Een meisje staat met haar ouders, oma en andere familieleden blij en gelukkig op de foto. Haar buurjongen plaatste het beeld tot verrassing van het meisje – nu een volwassen vrouw – op Facebook. Zelf was ze de foto kwijt: verbrand, samen met alle andere familiefoto’s. Een ander beeld dat telkens terugkomt is van een familie die Iran ontvlucht is. De doorleefde ogen van het kleine jongetje kijken de toeschouwer indringend aan en laten je niet meer los.
   Hans Laban brengt mensen samen in zijn etsen en gravures. Hij toont gesprekken tussen mensen over de hele wereld. In elkaar overvloeiend en zonder barrières. ‘Als je bereid bent om naar elkaars verhaal te luisteren, ben je al heel ver. Dan is begrip en vrede dichtbij.’

(c) Lucy, 15-10-2013. Tekst: Karen Duking

1310 laban bij daglicht
Hans Laban aan het werk bij Daglicht


We Do Have Something in Common

Hans Laban
We Do Have Something in Common
t/m 8 december 2013
in Centraal Museum
Nicolaaskerkhof 10, Utrecht.

www.centraalmuseum.nl