Stadsbeelden in Flehite

de stad als structuur en habitat

Na anderhalf jaar van verbouwing opende op 8 februari Museum Flehite opnieuw de deuren met de tentoonstelling Stadsbeelden: een combinatie van de vaste collectie van het historisch museum met werk van hedendaagse kunstenaars.
door Marjolein Sponselee

1902 stadsbeelden voerman

Rob Voerman, Unite, 2014

1902 stadsbeelden van der salm

Frank van der Salm, Entr’acte, 2016, 216 x 120 cm

De tentoonstelling verspreidt zich door het hele gebouw, tussen de vaste collectie door. Stadsbeelden sluit aan bij de expositie van Van Wittel (1653-1673) in KAdE, de in 1653 in Amersfoort geboren schilder die zich toelegde op stadsgezichten. Onno Maurer en Robbert Roos, directeuren van Flehite en KAdE, stelden als pendant in Flehite een tentoonstelling samen met stadsgezichten van acht kunstenaars van nu: Iwan Baan, Stefan Bleekrode, Frank Halmans, Carlijn Kingma, Uwe Poth, Frank van der Salm, Rob Voerman en Hans Wilschut. Een aangename expositie waarin het begrip stadsbeeld veel breder is dan in de oude schilderijen van Van Wittel.

1902 stadsbeelden kingma

Carlijn Kingma, Stargazer & Gravediggers, 2018

Visionair

Het stadsbeeld in de expositie schakelt tussen gedetailleerde weergaven van de werkelijkheid en impressies van mogelijke steden uit de toekomst. Rob Voerman toont prachtige maquettes en prints van een wat chaotische wereld, waarin de stedelijke structuur overwoekerd is door minder georganiseerde aanvullingen, en verworden tot een post apocalyptisch landschap. Vorm en materiaal dragen diezelfde combinatie van sferen uit. Glimmend kunststof naast roestig metaal, klei, hout en karton. Fragmenten uit een oude wereld smelten samen met futurisme.
Ook de visionaire tekeningen van Carlijn Kingma op de zolderverdieping hebben die dubbele lading. Kingma studeerde bouwkunde en onderzoekt de stad als structuur en systeem. In grote tekeningen wisselen haar toekomstbeelden tussen strak georganiseerde en meer organische wereldbeelden. Literatuur en onderzoeksmateriaal zorgen voor een extra laag. Op een tafel liggen boeken als Brave New World en 1984 en in grote collages van tekeningen, teksten en notities brengt ze verschillende visies op de stad samen. Intrigerend werk.

1902 stadsbeelden wilschut

Hans Wilschut, Context, São Paolo, 2019, 151 x 200 cm

Details

Fotograaf Hans Wilschut legt de stadsbeelden in zijn werk zo gedetailleerd vast, dat je gaat twijfelen of dit wel echt bestaat. Dat komt ook door het hoge standpunt dat hij kiest, waardoor je op de daken kijkt en ver over de stad. Een afstand waarop je normaal niet alles scherp ziet, maar de camera van Wilschut legt elk detail vast. De veelheid van gebouwen, met verschillende kleuren en onnoemelijk veel details zorgen voor een onwerkelijke sfeer. Bestaat dit echt zo? Het stadsgezicht van São Paolo lijkt in de verzameling gekleurde vlakken bijna abstract. Je kunt je nauwelijks voorstellen dat dit een leefbare omgeving is. Het futurisme is al lang een feit, dat tonen ook de stedelijke landschapsfoto's van Frank van der Swalm.

Meer nostalgisch, maar met eenzelfde gevoel van vervreemding is het werk van Stefan Bleekrode, van wie veel pentekeningen te zijn. Ook Bleekrode maakt stadsgezichten vanuit een hoog perspectief. Minutieus tekent hij in zwarte inkt elk huis en elk raam van een stad. Een zee van details waarin je eindeloos kunt dwalen om bijvoorbeeld te ontdekken dat je in een tekening van Venetië zelfs de mensen in een kleine vaporetto ziet. Zijn tekeningen ontstaan op basis van wandelingen door de stad, waarna hij uit herinnering het stadsbeeld tekent.

1902 stadsbeelden baan

Iwan Baan, African Modernism, Lagos Nigeria, 2018

Persoonlijk perspectief

Waar Wilschut en Bleekrode de stad laten zien als iets dat ver van de kijker af is, kiest fotograaf Iwan Baan voor een positie in het hart van de stad: op straat. De mensen, de rommel, de markt, Baan zoomt in op het leven in de stad. Ook hij fotografeert veel stedenbouw en architectuur, maar focust in de serie hier op hoe de mens zich beweegt in die omgeving.
Het sferische werk van Uwe Poth voelt als een buitenbeentje in de expositie , minder van nu. Zijn olieverf schilderijen geven zijn een persoonlijke impressie van de sfeer van een stad, waarbij tussen de abstracte kleurvlakken fragmenten van gebouwen opdoemen.

Tegelijk persoonlijk en universeel zijn de werken die Frank Halmans laat zien. Hij maakt objecten die verwijzen naar plekken uit zijn herinnering. Slaapkamers van vroeger, fragmenten van huizen waar hij gewoond heeft of een heel gebouw. In Flehite staat een grote galerijflat van zes verdiepingen: een meterslange herhaling van steeds dezelfde kamertjes. Desondanks hebben ze elk een eigen kleur en sfeer. Anders is dat in de flat van kippengaas, verderop in de tentoonstelling. Door het transparante materiaal is deze flat een anoniem blok, waarin bij lang kijken trappen en gangen te ontdekken zijn, maar ze verdwijnen in het totaal.
Zo zoomt Stadsbeelden steeds weer in en uit en wisselt continu het perspectief op hoe de stad zich voor kan doen. Als een groot en onpersoonlijk geheel en als plek om te wonen te dromen en te dwalen.

Stadsbeelden, 9 februari t/m 19 mei 2019
Museum Flehite, Westsingel 50, Amersfoort
www.museumflehite.nl

met werk van werk van Iwan Baan, Stefan Bleekrode, Frank Halmans, Carlijn Kingma, Uwe Poth, Frank van der Salm, Rob Voerman en Hans Wilschut.

1902 stadsbeelden halmans flat

Frank Halmans, Verlaten (galerij)flat, 2018, 470 x 220 x 55 cm
en op de achtergrond een schilderij van Uwe Poth

1902 stadsbeelden voerman detail

Rob Voerman, detail installatie

1902 stadsbeelden bleekrode

Stefan Bleekrode, Florence, 2018, 35x44cm, pen, inkt en aquarel op papier

1902 stadsbeelden uwe poth

Uwe Poth, Roma, Ponte Sant’Angelo, 2015 50 x 110 cm

1902 stadsbeelden kingma

Carlijn Kingma, detail onderzoeksmateriaal

© LUCY, 10-2-2019. Tekst: Marjolein Sponselee

Stadsbeelden, 9 februari t/m 19 mei 2019
Museum Flehite, Westsingel 50, Amersfoort

www.museumflehite.nl


met werk van werk van Iwan Baan, Stefan Bleekrode, Frank Halmans, Carlijn Kingma, Uwe Poth, Frank van der Salm, Rob Voerman en Hans Wilschut.