Thuis in de stad

Kunst op het stadhuis Amersfoort

Mijn oog dwaalt over een schijnbare chaotische verzameling van muurtjes, kiepramen, bloemen achter glas, een kinderfietsje, een stapel hout. Het werk Wait a minute, I am building my home is een metersbrede collage van schilderijen, digitale tekeningen en fotografie van Pip Passchier. Het kunstwerk is als een parcours en nodigt uit om je blik als freerunner te laten springen van het ene beeld naar het andere.

Wait a minute, I am building my home (detail)
Wait a minute, I am building my home (detail)
Marieke Sikkens

Raamproject

Pip Passchier (Amersfoort, 1995) is de derde kunstenaar die door Rianne Groen geselecteerd is te reageren op het coalitieakkoord 2022-2026 van de Gemeente Amersfoort. De werken zijn te zien achter de ramen boven de entree van het stadhuis. Sadik Kwaish Alfraji en Anouk van Zwieten gingen Passchier voor. Joost Krijnen sluit de reeks af.

Op pad

Het raamproject laat de inwoners van Amersfoort op een laagdrempelige manier kennis maken met kunst en actuele thema's. Passchier verbeeldt met haar werk het thema ‘een thuis voor iedereen’. “Meestal maak ik driedimensionale, sculpturale werken die je mag aanraken en waar je omheen kunt lopen. Het raamproject daagde me uit in het platte vlak te werken en daar toch een ruimtelijk gevoel bij te laten ontstaan; het gevoel alsof je zelf ‘op pad’ bent.” Voor het werk op het stadhuis ging ze in de openbare ruimte van Amersfoort op zoek naar het thuisgevoel. Hoe maken verschillende stadsbewoners een thuis? Passchier haar fascinatie voor de buitenruimte leidt haar door woonwijken, langs bouwplaatsen en speeltuinen.

Thuis is een werkwoord

Als je naar Wait a minute, I am building my home kijkt, blijkt thuis een werkwoord. Thuis is presenteren en bouwen en spelen en nog veel meer. Een vensterbank communiceert een identiteit naar voorbijgangers op straat, gemetselde muurtjes en stapels bouwmaterialen verbeelden onze bouwdrift en behoefte aan fysieke beschutting, en sporen van kinderspel op een pleintje laten je nadenken over de onbevangenheid die we ervaren als we ons thuis voelen.
Thuis is niet eenduidig en allesbehalve statisch. Het komt in vele vormen en betekenissen: het is tegelijkertijd privé en openbaar, het is van jou, maar ook van mij, het is zowel binnen als buiten, en het is af of nog in opbouw. Thuis is van iedereen. Het lijkt of Passchier de dynamiek van het begrip probeert te vatten in haar kunstwerk. Ze speelt met de verschillende beelden uit de stad en vervaagt de grenzen tussen disciplines en dimensies.

Een schitterend toneel
Een schitterend toneel

De spelende mens

Er zijn tal van spelelementen te ontdekken in Passchier haar werk: zowel geïnspireerd op kinderspel als op sportief spel. Haar sculpturen nodigen uit tot interactie. Stapelingen van gestileerde vormen met uitbundige kleuren maken dat je ermee wil spelen of er in wil klimmen. Een soort speelgoed voor grote mensen. Of voor apen: in 2023 maakte Passchier een sculptuur voor de ringstaartmaki's in Dierentuin Amersfoort. De schattige diertjes zijn al klauterend of etend op de sculptuur Een schitterend toneel te zien. Ook Passchiers tweedimensionale werken stralen speelsheid uit door verwijzingen naar gymzaalvloeren en spelregels. Herkennen we in haar werk de Homo Ludens ofwel de spelende mens? Historicus Johan Huizinga stelde met deze term dat de mens in de kern een spelend wezen is. Spel staat volgens hem aan de basis van cultuur.

de Sportkantine Rotterdam
de Sportkantine Rotterdam
Selma Hengeveld

Verbinding

Passchier gaat als kunstenaar wel vaker een band aan met een stad en haar inwoners. Zo ook in Rotterdam waar zij woont en werkt. “Het atelier waar ik werk, noemen we de Sportkantine. Samen met andere kunstenaars organiseer ik er projecten voor en met buurtbewoners.” De naam van het atelier doet denken aan The Factory van Andy Warhol. Waar Warhol de massaproductie en automatisering met zijn ‘fabriek’ benadrukte, probeert Passchier met haar collega’s de kunst en het atelier te verbinden met de gemeenschap. Het werkt drempelverlagend. In een sportkantine tref je ook mensen die niet zo gauw een atelier of galerie zouden binnenstappen. Een mooie gelegenheid om ‘die ander’ te ontmoeten.

9 basketball balls, an ode to outdoor sports + 36 tennis balls, an ode to outdoor sports (2020)
9 basketball balls, an ode to outdoor sports + 36 tennis balls, an ode to outdoor sports (2020)
Pip Passchier

Escape

Passchier haar werk heeft iets vrolijks. "Ik probeer mijn kunst lichtvoetig te benaderen, als tegenhanger tegen de zwaarte van de wereld". Inderdaad, we hebben als mens soms een escape nodig. Dan laden we op en kunnen we het leven beter aan. "Als volwassenen verlangen we regelmatig terug naar onze jeugd, naar de onbevangenheid, de ruimte en de durf om te spelen, we maakten ons nergens druk om." In het werk van Passchier waan je je heel even terug in die onbezorgde tijd. En die onbezorgde tijd is vaak onlosmakelijk verbonden aan ons idee van thuis.

Du träumst und du schwebst (2023)
Du träumst und du schwebst (2023)
Finn Brücher

Meer weten?

Wil je meer weten over het werk van Pip Passchier? Vanaf vrijdag 11 oktober is haar werk te zien in Kunsthal Kloof in Utrecht en t/m 29 september 2024 is werk te zien in de tentoonstelling Bouwen aan een nieuwe wereld in CODA Apeldoorn. Kijk ook even op haar website: pippasschier.nl.

Cartoon op het stadhuis

Op de gevel van het Amersfoortse stadhuis duikt deze zomer een frivole tekening op. Joost Krijnen is de vierde kunstenaar die in opdracht van de gemeente een werk maakte voor de ramen boven de hoofdingang.

Lees verder

Afremmen, stilstaan en met opgeheven hoofd vooruit!

erwijl wij ons leven leiden en ons begeven van hier naar daar, draait de stille kracht die onze aarde heet onder onze voeten door. Ze houdt ons dicht tegen zich aan en biedt ons het leven door haar rijkdom met ons te delen.

Lees verder

Windows of hope

Een groep zwarte vogels vliegt en fladdert boven het Stadhuisplein in Amersfoort. Niet in de lucht, maar in de vorm van een enorm geïllustreerd raamkunstwerk van kunstenaar Sadik Kwaish Alfraji.

Lees verder