Amersfoort: kunst op het stadhuis

Elke vogel is anders en vliegt zijn eigenwijze route. Het werk straalt de wens uit uniek te kunnen zijn en tegelijk onderdeel uit te maken van een groep. Vrij kunnen zijn binnen een geheel van wonderlijke verschillen. Ieder heeft zijn kracht.

Met het werk ‘Windows of hope’ verweeft Alfraji herinneringen aan zijn geboorteland Irak met het leven in Nederland. De vogels, die Afraji doen denken aan de blije duiven van de duiventelers uit zijn jeugd, verbeelden vrijheid en samen zijn; anders zijn en er toch bij horen. De woorden in de titel versterken elkaar. Een raam is zowel fysiek als metaforisch een doorkijk van de ene naar de andere plek. Een raam opent een wereld van ideeën, dromen en wensen. Ook hoop illustreert een doorkijk van de ene situatie naar de andere. Hoop is de wens of verwachting op goede dingen en betere tijden, zoals de aankondiging van de lente of een helpende hand waar dat nodig is. Hoop hebben, geeft moed en voedt optimisme. Het activeert en verwarmt. En, zoals kunstenaar Gerard Richter ooit zei: “Art is the highest form of hope.”

Met ‘Windows of hope’ trapt Alfraji een reeks van kunstwerken op het stadhuis af. Tentoonstellingsmaker Rianne Groen is door Gemeente Amersfoort gevraagd het project te cureren. Groen is voormalig galeriehouder en werkt momenteel als tentoonstellingsmaker en conservator voor het CODA museum in Apeldoorn. Sinds een tijdje woont ze in Amersfoort.

Het project op het stadhuis is haar eerste in de openbare ruimte. De openbare ruimte brengt andere vragen met zich mee, aldus Groen. Je moet rekening houden met een breed publiek waarmee een kunstwerk de dialoog aangaat en technisch zijn er uitdagingen wat betreft de zichtbaarheid van een werk. In het stadhuis is gekozen voor het werken op een doek dat achter de brede raampartij van het stadhuis opgehangen kan worden.

Vier kunstenaars zijn geselecteerd die op enige manier verbinding hebben met de stad. Elk van hen is gevraagd een beeldende visie te maken op een van de thema’s uit het coalitieakkoord 2022-2026. Geen keiharde statements, maar op ludieke wijze aandacht vragen voor actuele onderwerpen en het presenteren van kunst op een laagdrempelige manier.

Alfraji, al meer dan 25 jaar inwoner van Amersfoort, reageert met zijn werk op het thema ‘Welzijn en sociale rechtvaardigheid’. Vanuit persoonlijke ervaring en herinnering verbeeldt hij onderwerpen als inclusie en je welkom voelen. De kunstenaar beschouwt zichzelf als Nederlands-Irakees. Beide landen nestelen in hem. Irak is deel van zijn geschiedenis en identiteit en Nederland, daar waar hij zich veilig en gewaardeerd voelt, daar voelt hij zich thuis.

Andere thema’s in het project zijn: ‘Goed leven binnen de grenzen van onze aarde’, ‘Een thuis voor iedereen’ en ‘We doen het samen: goed samenspel en in gesprek’. Anouk van Zwieten zal het tweede thema als uitgangspunt van een werk maken. De andere kunstenaars worden later bekend gemaakt. Het kunstproject op het stadhuis is dag en nacht zichtbaar voor eenieder die er langs komt.

Een kunstwerk in een museum bezit een bepaalde autonomie. Als een filmstill wordt een moment uitgelicht en gepresenteerd aan de bezoeker. Maar dan moet die bezoeker wel de keuze hebben gemaakt naar het museum te gaan. Een kunstwerk in de openbare ruimte daarentegen, gaat een hele andere relatie aan met zijn omgeving. Het verlaagt de drempel tussen kunstwerk en toeschouwer. Eenieder die er langs komt, kan zich ertoe verhouden. Je remt even af en staat een moment stil om je te verwonderen of te verbazen.

Omdat we zo vertrouwd zijn met onze dagelijkse omgeving, raken we er soms het zicht op kwijt. Je kent het wel, je winkelt al jaren in dezelfde binnenstad en vergeet hoeveel prachtige oude architectuur zich eigenlijk boven de strakke glazen puien bevindt. Je rijdt van de ene naar de andere locatie en weet niet meer wat je onderweg gezien hebt. Een kunstwerk in de openbare ruimte kan onze aandacht trekken en ons onze omgeving opnieuw laten waarderen. En een kunstenaar, al dan niet met een andere achtergrond, kan ons een nieuw perspectief op de werkelijkheid bieden.

Sadik Kwaish Alfraji (Baghdad, 1960) is een Nederlands-Iraakse multimediakunstenaar die werkt met illustratie, fotografie, video en installatiekunst. Alfraji woont en werkt in Amersfoort. Hij studeerde Beeldende kunst in Bagdad, Irak en Grafische vormgeving in Kampen, Nederland. Zijn voornamelijk grafische zwart-witte werken ontstaan voor een groot deel uit zijn geheugen. Herinneringen zijn de voedingsbodem voor de verhalen die Alfraji met zijn werk vertelt: ‘Zij vormen de schat van ons bestaan. Ons dagelijks leven is verbonden met herinneringen, ze zijn altijd aanwezig en kunnen op elk moment aan de oppervlakte komen.’ De mens, identiteit en kwetsbaarheid zijn terugkerende onderwerpen.

sadik.nl