Roland Sohier en de geheime zolder van nijntje

Het was 22 februari 2012 volgens zijn dagboek. Bijna een jaar geleden werd Roland Sohier gebeld door Edwin Jacobs, directeur van het Centraal Museum, met de vraag of hij een tentoonstelling wilde maken rond nijntje in het dick bruna huis. Een jaar lang stortte Sohier zich in de wereld van de familie konijn. In een ‘vrije val van associaties’, zoals hij het zelf noemt, kwam er een ‘enorme tsunami aan ideeën los’. De tentoonstelling Bij nijntje op zolder biedt een rijkdom aan beelden; met tekeningen, diorama’s, filmpjes en geheime plekken, vaak speels en grappig, dan weer wrang of spannend. Het is een ode aan de fantasie, geschikt voor klein én groot. Ook als je geen kinderen bij de hand hebt, ga kijken!
1302 Sohier nijntje 01
Diorama's 'Waar is nijntje?'

Gekke familie

Sohier besluit snel dat hij het wereldberoemde icoon nijntje min of meer met rust wil laten. Twee belangrijke ideeën bepalen zijn aanpak: hij wil een spannende zolder maken (ook vanwege de locatie op de bovenverdieping van het dick bruna huis) én hij is nieuwsgierig naar nijntjes familie: al die andere bekende hazen en konijnen. Vanaf dat moment draait Sohiers fantasie op volle toeren, om voorlopig niet meer af te remmen.
Als een maffe professor duikt hij in de geschiedenis van beroemdheden als Broer Konijn, Roger Rabbit, de dode haas van Beuys, de Playboy Bunny en het Witte Konijn uit Alice in Wonderland. Hij legt wonderlijke verbindingen, duikt Uncle Remus verhalen op uit de negentiende eeuw – volksverhalen van Afro-Amerikaanse slaven waarin het personage Br’r Rabbit (Brother Rabbit) al voorkomt – en verzamelt vrij associërend allerlei speelgoed voor de kijk- en zoekkastjes ‘Waar is nijntje’. 
1302 Sohier nijntje 04
Roland Sohier, Madhatternijntje, 2012
foto: Adriaan van Dam

Bukken als je groot bent

Maar het belangrijkste is dat de zolder ook daadwerkelijk een zolder is geworden, en dan geen gewone uiteraard. Sohier bouwt in een vroeg stadium een maquette en bedenkt de hele inrichting van de ruimte. Het is een plek geworden met schuine zolderwanden, een kast à la Narnia waar je doorheen kunt stappen en een tussenverdieping waar je niet kunt staan, behalve als je klein bent. De film Being John Malkovich diende als inspiratie voor deze ½ verdieping. Groot succesnummer is de glijbaan vanaf de tussenverdieping waarmee je zo Down the Rabbit hole van Alice glijdt, waar de Madhatter (in een prachtige tekening) theedrinkt met zijn nijntje-visite.
1302 Sohier nijntje 03
1302 Sohier nijntje 02
Dirk Valkenburg (ca. 1700) en Roland Sohier (2012)

Fouten bestaan niet

Sohiers tekeningen voelen zich prima thuis in deze fantasie-omgeving. Hij is in zijn werk altijd al gefascineerd door sprookjes en sagen. Het feit dat hij zich een jaar lang kon onderdompelen als voorbereiding op Bij nijntje op zolder werpt duidelijk zijn vruchten af: alles lijkt hier bij elkaar te komen. De tentoonstelling werkt op verschillende niveaus. Je kunt oppervlakkig kijken of nog niet alles snappen (als je klein bent) en toch veel moois zien en beleven, maar je kunt als bezoeker ook eindeloos de diepte in. De grote rijkdom in de tekeningen en diorama’s, de verrassende (kunst)historische verwijzingen, de combinatie van spel en ernst. Het is een totaalervaring, een plek waar je urenlang kunt ronddolen en steeds weer nieuwe dingen ontdekt en waar Sohiers tekening van een jagende haas moeiteloos gezelschap krijgt van een zeventiende eeuws Jachtstilleven met dode haas van Dirk Valkenburg uit de museumcollectie. Een plek ook waar je niet vreemd opkijkt van een konijnenpietà. En passant zet Sohier zijn rol als konijnenprofessor lekker vet aan in de filmpjes die deel uitmaken van de tentoonstelling. Soms wat flauw, maar in de film waarin hij tekencollege geeft, leer je dan zomaar de geheimen van de meester: Fouten bestaan niet in de beeldende kunst, daar kun je weer andere dingen mee doen. Gummen of uitknippen, het mag allemaal. Alles… om een tekening spannend te maken.
1302 Sohier nijntje dansen met konijnen
Roland Sohier, Dansen met konijnen

(c) LUCY, 20-2-2013. Tekst: Marjo Vaessen
Professor Sohier verklaart het konijn
BIJ NIJNTJE OP ZOLDER
Professor Roland Sohier verklaart het Konijn

16 februari 2013 t/m 23 februari 2014
dick bruna huis


Bij nijntje op zolder is de derde tentoonstelling in het dick bruna huis die aan een van de vijf collecties van het Centraal Museum verbonden is. De vorige twee afleveringen waren ‘nijntje in de mode’ (2011) en ‘nijntje, het huis’ van de ontwerpers Remy & Veenhuizen. Met Roland Sohier is het nu de beurt aan de hedendaagse kunst.