Vraag en antwoord - Utrecht Manifest No. 4

Biënnale voor social design

Ho, wacht eens even! Hollen en stilstaan; trefwoorden voor een tijdperk waarin het alledaagse leven razendsnel gaat, datastromen nauwelijks meer te verhapstukken blijken en de wereld de stad geworden is. In plaats van het dorp van vroeger, met de bakker, kapper en bloemist op de vertrouwde straathoek. Daar waar je ook de dichter nog wel eens een biertje zag doen in het plaatselijke café en de meubelmaker letterlijk meubels maakte; in plaats van Zweedse balletjeslucht en platte pakketten op een anoniem industrieterrein. Stilstaan doet het vierde Utrecht Manifest ook en wel bij de rol die vormgeving speelt in sociaal-economische veranderingsprocessen, binnen de urbane context. Daarmee is de biënnale alles behalve statisch; in een netwerk of 'cloud' komt een veelheid aan activiteiten naar voren rond deze kernvraag en is zij in één vraag én antwoorden; leerling en leraar, maar nooit belerend.
1205 Utrecht Manifest 5
Gerrit Rietveld, het Bauhaus, Le Corbusier of Oscar Niemeyer; mensen met een visie op een betere wereld die zij wilden laten ontstaan door doelgericht toegepast ontwerp van huis en raad, een complete wijk of stad zelfs. Projecten die lang niet altijd even succesvol waren, maar ook vandaag de dag van grote invloed blijken op designers en architecten, stedenbouwkundigen en planologen. Niet in de laatste plaats trouwens ook in de stukken die de Pastoe meubelfabriek produceert. Het mag geen wonder zijn dat die plek dan ook een 'hot-spot' is voor dit evenement.

1205 utrecht manifest 7

de stad als netwerk

Een grote vraag is of in de 'global village', waarin de hele wereld binnen een paar muisklikken binnen handbereik is, de stad als netwerk de noodzakelijke verbindingen weet te leggen om te komen tot nieuwe manieren van omgaan met de maatschappelijke, economische en technologische ontwikkelingen die elkaar in sneltreinvaart lijken op te volgen. Anders gezegd: kan de stad een werklandschap zijn of worden, dat leert en leeft en waarin je leert en leeft? Utrecht Manifest no. 4 verkent die mogelijkheden.

Dat merk je bijvoorbeeld in Helpdesk Rotsoord; waar heden en verleden samenkomen en tegelijk naar de toekomst gekeken wordt. Dat is vanzelfsprekend en van nature een situatie van continue flux. De agenda is overvol en verandert steeds weer; logisch ook in een stad als werklandschap. Wat opgemerkt of geleerd is, wordt meteen weer toegepast en ingezet. Zo ontstaat een platform voor 'social design' dat actief ageert en samenwerking propageert.
1205 utrecht manifest 1

vraag en antwoord

Het is juist het activistische karakter dat Utrecht Manifest in een eerdere editie met medewerking van de Venezolaanse architecten Brillembourg & Klumper nadrukkelijk op de (internationale) landkaart gezet heeft. Deze keer verandert Daniele Dossi een gymzaal in een bioscoop bijvoorbeeld, door wensen van buurtbewoners met behulp van kringloopspullen in vervulling te laten gaan. Moore's 'Utopia' op de kleinst mogelijke schaal. Zo wordt social design een antwoordenmagazijn; praktisch tastbaar en (be)leefbaar. Niet alleen fysiek, maar ook digitaal, want met je smartphone kun je QR-codes scannen die een hele bibliotheek aan informatie ontsluiten die met het kernthema te maken heeft en Borges-achtig bijna natuurlijk alleen maar (uit)groeit.
1205 Utrecht Manifest 8
Rotsoord bier
1205 utrecht manifest 3

het beste antwoord, dat ben je zelf

Zoek je weg in de 'wolk' die de website is of zorg dat je de agendaflyer te pakken krijgt. Van een pestoworkshop tot bierproeverij en van een debat over warmte in Utrecht tot hoorspelen, Pecha Kucha en Het Rijdend Alfabet. Kennis en theorie, praktijk en filosofie, debat en culinaire uitstapjes; hoe werkt de stad, de wijk en de productieketen tegenwoordig eigenlijk? Utrecht Manifest No. 4 stelt vragen, stelt antwoorden voor en het mooiste is: het grootste vraagteken en het beste antwoord, dat ben je zelf; als je meedoet. Dat maakt de 'cloud', de stad en deze biënnale tot een samenkomst van leerling en leraar in steeds opnieuw wisselende rollen. Dat zou wel eens dé belangrijkste rol voor social design anno nu kunnen zijn; geen top-down, maar meedoen.

(c) Lucy, 7 mei 2012. Tekst: Sven Schlijper. Beeld: Utrecht Manifest (Maartje Benders, Harrie van den Berg)

Utrecht Manifest no. 4


Utrecht Manifest No. 4 –
Biënnale voor Social Design

Centraal informatiepunt:
Werkoord Rotsoord,
Heuveloord 140, Utrecht

Woensdag t/m vrijdag:
10.00 – 17.00 uur

www.utrechtmanifest.nl