De reikwijdte van een ruimte

Casco Concreet

Het gebouw City Campus MAX is niet te missen. De drie woontorens vormen door hun silhouet en rode kleur een markant onderdeel van de skyline van Utrecht Zuid en herbergen bijna 1000 appartementen voor studenten en pasafgestudeerden. De woningen zitten zo goed als vol, maar de winkelpanden op de begane grond staan al sinds de oplevering ruim vier jaar geleden bijna allemaal leeg. In een van die leegstaande ruimtes is op verzoek van de creatieve flexplek Pop-up onder Max en met invulling van kunstenaarsduo Janneke Kornet en Esther Hoogendijk nu voor het eerst een tentoonstelling gerealiseerd. Naast hun eigen werk brachten Kornet en Hoogendijk nog acht kunstenaars samen, onder de titel Casco Concreet.
1312 LUCY Casco Concreet Van Amstel
Danni van Amstel

ruimte als materiaal

En casco is het: wind- en waterdicht, maar het interieur heeft nog geen stukadoor, schilder of tegelzetter gezien. De vloeren zijn van kaal, onregelmatig beton en boven de gasbetonblokken piept een roze purmassa die uit de naastgelegen ruimte lijkt te willen ontsnappen. Deze cascotoestand is precies wat Hoogendijk en Kornet aanspreekt. Een belangrijk onderdeel van hun eigen werk is de wisselwerking met de ruimte. Zo realiseerde Kornet voor Casco Concreet de installatie Zand: een woestijnfoto van golvende zandheuvels geprojecteerd op een wand en gedeeltelijk op de vloer. De oranjeachtige projectie verandert het grove beton in een zanderige ondergrond. Hoogendijk accentueert de hoogte van de ruimte aan de voorzijde  met een installatie van roze A-viertjes op twee langwerpige ramen en trekt tijdens zonnige momenten de aandacht naar het spel van schaduwen op de vloer. Na het vallen van de avond rijmt het door haar gevormde ritme opeens met de structuur van de ramen in de flats aan de overkant. 
1312 LUCY Casco Concreet Kornet
Janneke Kornet, Zand (installatie)

subtiel

Het gebouw en de omgeving moesten de bron van inspiratie zijn voor het werk in Casco Concreet en zo selecteerden Hoogendijk en Kornet allereerst gelijkgestemden: jonge kunstenaars bij wie de ruimte nadrukkelijk een onlosmakelijk onderdeel van het werk vormt. Zoals bijvoorbeeld in het zeer fijngevoelige werk van Danni van Amstel (1986). Letterlijk gesitueerd in het hart van de tentoonstelling, maar zo subtiel dat bijna niemand, inclusief de tentoonstellingsmakers zelf, er zonder aanwijzing bij stil staat. Van Amstel liet op een kleine, rechthoekige verhoging langs de wand een laagje geel pigment achterop de vloer. Eenmaal opgemerkt, laat de bescheiden ingreep ook bestaande, maar onopvallend aanwezige, elementen in de ruimte tot leven komen; zoals de markeringen op de wand met gele en roze spuitverf. 

krachtmeting

In de tegenoverliggende hoek heeft Van Amstel een driehoek gemaakt van zand, parallel aan de lijn die de schaduw overdag in een hoek trekt waar de zon nooit lijkt te komen. ‘We houden zelf erg van dit soort stil en fragiel, bijna immaterieel werk, maar de tentoonstelling heeft ook sterke gebaren nodig’, vertellen Hoogendijk en Kornet. En zo kwamen ze bijvoorbeeld uit bij het werk van Cecilia Rebergen (1991) die haar manshoge, langwerpige schilderij van een constructie met gele lijnen en blauwe vlakken ophing  in een stalen constructie tussen twee betonpalen. Ze spande hem met dikke gele banden zo ver op, dat het doek en daarmee de schildering uit elkaar getrokken wordt. De kracht van het gebouw en die van het werk lijken letterlijk tegen elkaar te worden uitgespeeld.
Een speels en interactief hoogtepunt van de tentoonstelling is de extreem grote springveer van Jochem van Grieken (1986) die de toeschouwer uitnodigt de metaaldraad in zijn of haar mond nemen om te worden getrakteerd op geluiden die doen denken aan een intergalactisch gevecht. Deze geluiden zijn enkel ín het hoofd te horen en zo brengt Van Grieken mijn binnenste door middel van de trillingen in de ruimte onmiddellijk in verband met een groter dan groot geheel. 
1312 LUCY Casco Concreet Habets
Remy Habets

een vreemde eend

De variatie en de aangename hoeveelheid mooie en sterke werken maakt het een prettige tentoonstelling. En daarmee hopelijk ook aantrekkelijk voor een breed publiek, iets dat Kornet en Hoogendijk zich ten doel hebben gesteld. Maar de tentoonstelling mist door de gevarieerdheid en de wens naar balans te zoeken ook een beetje richting. Zo blijft Wouter van Schaik (1981) met zijn prachtige installatie A moment without me bijvoorbeeld een vreemde eend in de bijt en dat geldt al helemaal voor Remy Habets (1975), die met zijn gevoelige en ontroerende koppentrio thema’s aansnijdt die juist buiten elke fysieke gerelateerdheid om lijken te gaan. De spanwijdte van het gebouw en zijn omgeving is hierdoor wel heel ruim geworden. Maar misschien is dat ook wel precies wat alleen een eenvoudige casco ruimte kan bewerkstelligen.


(c) LUCY, 9-12-2013. Tekst: Jantine Kremer
1312 LUCY Casco Concreet Hoogendijk
Esther Hoogendijk

Casco Concreet

Groepstentoonstelling met werk van Janneke Kornet, Esther Hoogendijk, Remy Habets, Lydia Warris, Danni van Amstel, Jochem van Grieken, Juliëtte Verberk, Cecilia Rebergen, Wouter van Schaik, Danny Foolen

concept/organisatie: Janneke Kornet en Esther Hoogendijk (J&E – Kunstenaars)

locatie en openingstijden:
Onder MAX – Europaplein 702, Utrecht
30 november 2013 t/m 2 februari 2014
wo. en zo. geopend van 12.00 tot 19.00 uur

activiteiten:
Zo. 12 januari heropening van de tentoonstelling ihkv de Nieuwjaarsduik-Culturele Zondag