Utrecht Under Construction

Stadsgezichten #1

De steeds verder uitdijende Domstad verandert ingrijpend. Wat betekent de grootschalige herinrichting van de stad voor haar identiteit? Deze vraag stelt Stedelijke Fotografie Utrecht (SFU) de komende jaren aan verschillende fotografen. Stadsgezichten #1 toont de resultaten van Raymond Rutting, Petra Stavast, Hans Wilschut en Raimond Wouda.
1103 Stadsgezichten Rutting
Raymond Rutting, Tussen het Vredenburg en het station komen voetgangers en fietsers door diverse omleidingen regelmatig in elkaars vaarwater (augustus 2010)

De Dom in zicht

Met zijn 112,32 meter torent de Domtoren boven alle gebouwen in Utrecht uit. Niet omdat er niet hoger gebouwd kán worden, maar omdat er niet hoger gebouwd mág worden. De Dom is het beeldmerk van de stad. Het nieuwe hoofdkantoor van de Rabobank heeft een hoogte van 105 meter gekregen en de plannen voor de 262 meter hoge Belle van Zuylen-toren zijn om verschillende redenen door de gemeente afgewezen. De vraag naar de identiteit van een stad is eigenlijk een vraag naar de beleving van een stad. Wat maakt Utrecht typisch Utrecht? En welke invloed hebben verbouwingen op de ervaring van de stad?

Raimond Wouda (1964) onderzoekt in zijn fotoserie Zicht de aanwezigheid van de Domtoren in de skyline van Utrecht. Vanuit alle windhoeken legt Wouda vanaf hoge gebouwen in de periferie het Utrechtse stadsgezicht vast. Misschien komt het door de grijze dagen waarop Wouda zijn foto’s voornamelijk neemt, maar de Dom blijkt de haarscherpe stadsbeelden niet te domineren. Het lijken bijna zoekplaatjes. De toeschouwer wordt uitgedaagd tussen de vele hedendaagse gebouwen de monumentale toren te vinden.
1103 Stadsgezichten Wouda
Raimond Wouda, Zicht II (vanuit het oosten) (2010)

Het nieuwe centrum

Raymond Rutting (1962) fotografeert de bouw van het nieuwe centrum: het stationsgebied en Hoog Catharijne. In zijn werk is de actie van de sloop en bouw bijna voelbaar. Bijschriften als De werkzaamheden aan de Catharijnebaan zijn begonnen (februari 2010) versterken dit gevoel van actualiteit. Rutting toont het  slagveld van bouwactiviteiten waarmee de inwoners van de stad te maken hebben.

Met zijn wandvullende kleurrijke beelden van het nieuwe centrum geeft Hans Wilschut (1966) Utrecht de allure van een wereldstad. Hij fotografeert ’s avonds en ’s nachts met lange sluitertijd waardoor hij een stad van licht, kleur en vormen creëert. Wilschut transformeert de veranderingen van het stationsgebied en Hoog Catharijne tot een futuristisch beeld. Bijna alsof we vast een kijkje in de toekomst krijgen: de belofte van een veelbelovende moderne metropool.

Urbanisme en sociale structuren

Behalve stadsgezichten zijn er in de tentoonstelling ook twee filmische portretten te zien. Petra Stavast (1977) brengt twee asielzoekers in beeld die zeven en elf jaar in Utrecht wonen. Ondanks het beleid van het Ministerie van Justitie besloot de gemeente de noodopvang voor asielzoekers te blijven subsidiëren. De films tonen een uitzichtloos beeld van twee mensen die de deelname aan de toekomst van Utrecht is ontzegd. Dit onverwachte stadsgezicht in deze tentoonstelling maakt de toeschouwer bewust van onderliggende sociale en politieke gevolgen van de ruimtelijke planning van een stad.

De stad, moderniteit en fotografie zijn innig verbonden. De moderne stad kent zichzelf door haar afbeeldingen. Het is een interessante benadering van SFU om de metamorfose van Utrecht door verschillende fotografen in beeld te laten brengen. De eerste tentoonstelling in de reeks Stadsgezichten toont dan ook vier uiteenlopende perspectieven op de transformatie van de stad en spectaculaire stadsbeelden.
 
CBKU – Stadsgezichten #1
11 maart t/m 20 april 2011

© Lucy, 23 maart 2011. Tekst: Joranne van der Marel