De tussenlandschappen van Jan Koen Lomans

recensie Galerie 10

Het is een prachtig stukje Utrecht, de korte straat tussen de Ganzenmarkt en de Neude; waar ter hoogte van het midden Galerie 10 gelegen is. Opgericht door Jaap Sleper toont de galerie solo exposities van hedendaagse kunst en dan vooral van jonge makers. Trefwoorden daarbij zijn: onvoorspelbaar, uitdagend en verrassend. De grenzen van de kunst worden verkend en opgezocht, zo ook in de tentoonstelling van werken van Jan Koen  Lomans onder de titel ‘Pour Ground | Rich Souls’.
1104 jk lomans 1
Rich Souls & Pour Ground, houtdruk en houtskool op papier, 201175 x 317 cm.
TUSSEN
Schoonheid en troost, het leven en de dood; heel de kunstgeschiedenis staat er bol van. Lomans zoekt juist niet deze uitersten op, maar gaat in het midden zitten. Hij focust op het tussenlandschap; een punt van niet het één noch het ander; een punt van komen en gaan. Een moment waar de tijd geen vat op heeft.

MATERIALEN
Het werk van Lomans wordt gekenmerkt door het gebruik van vele materialen; van houtskool tot geweven kleden; van hand-getuft stramien tot polyester smeltwerk. Laag over laag bouwt hij de werken op; tekenend, wevend, smeltend. Het ene moment leidt deze methode tot massieve stukken die driedimensionaal een schaduwspel opleveren en als het ware pulseren door het gebruik van verschillende soorten textiel. Het andere moment sprankelen kleine en uiterst fragiele werken juist door de kunst van het weglaten in ragfijne netwerken van gesmolten kunststoffen.

1104 jk lomans 2
zonder titel, Serie Geestland, smeltwerk 2011
38 x 63 cm
AMBACHT
Kunst en ambacht vallen bij Lomans samen; sterker nog: de ambachtelijkheid van het maken vormt een belangrijk gegeven in zijn werk. Los van het beeld, vraag je je bij vele werken onwillekeurig meteen af hoe het gemaakt is, hoe ingewikkeld het weefproces geweest moet zijn bijvoorbeeld.

LANDSCHAPPEN
Grijs en grauw, verdoemd en uitgeleefd; zo komen de landschappen van Lomans over, maar er is ook geelgouden gloed die gloort en doorbreekt. In de lucht hangen abstracte lijnenspellen als Miró-achtige vormen die doen denken aan ‘vapor trails’ of zwermen overtrekkende vogels.
De dood op de grond, het leven in de lucht, de zon aan de horizon en de kelk van een bloem. Nadert het einde of is dit een nieuw begin? Is er wel een moment dat gevangen wordt of is dit vooral een verbeelding van een staat ‘an sich’; een tussenvorm of tussenlandschap als toonbeeld van de cyclus van leven-dood-nieuw-leven-dood enzovoorts?

BLOEM
Ook in de kleinere en kleurrijke smeltwerken komen bloemen terug. Gevangen als vliegen in een web of juist beschermd door een sluier aan al even kwetsbare ‘tralies’. De bloem die bloeit, ook al is de grond uitgeput. De bloem die leven biedt aan insecten, die schoonheid toont om hen te lokken. De bloem die daarna verlept, verdort en tot mest wordt en daarmee de arme grond weer vruchtbaar maakt. En in de tussentijd het hart van mens en dier gestolen heeft.
GELOVEN
Jan Koen Lomans roept met zijn tussenlandschappen en bloemtaferelen vragen op en geeft geen antwoorden. Daardoor intrigeert zijn werk en beklijft het door het spanningsveld van de tussenruimte, het niet-moment in het midden. Dat bestaat niet, maar Lomans toont het. Zijn werken overstijgen zodoende het banale en reiken naar het immateriële, waardoor ze een bijna spirituele gloed over zich afroepen. Zien wordt bij Lomans een kwestie van geloven in het bestaan van een tussen(landschap); een midden dat zich steeds herhaalt en waarin altijd nu is.

Jan Koen Lomans, Galerie 10, Schoutenstraat 10, Utrecht
Nog te zien tot 22 mei 2011.

(c) Lucy, 22 april 2011. Tekst: Sven Schlijper

Pour Ground | Rich Souls

Pour Ground | Rich Souls van Jan Koen Lomans is nog te zien t/m 22 mei in Galerie 10.
Zie ook zijn website www.jankoenlomans.com