Opruimwoede aan zee

atelierbezoek bij Saskia Laurant

Op het moment dat ik Villa Ockenburgh bezoek, staat Saskia Laurant op het punt te verhuizen. Maar niet terug naar Utrecht, ze blijft nog een tijdje als artist in residence in Den Haag.
1201 atelier s laurant 1
bewaard materiaal in het atelier
1201 saskia laurant villa
Villa Ockenburgh, Den Haag
Van een atelier op de begane grond waar ze sinds haar komst afgelopen oktober verblijft, gaat Saskia naar de balkonkamer op de eerste verdieping. Dat klinkt chique en, afgezien van de ijzige kou en een vreemde harmonicaschuifdeur, is het dat ook. Op het balkon van de ruime, hoge kamer waan je je de heerser van het omliggende park en kun je de nabije zee bijna horen ruisen. 

Ik hou van resten

Saskia is in deze tijd van het jaar ongetwijfeld niet de enige die zich op reorganiseren en weggooien heeft gestort, maar voor haar is het geen jaarlijks terugkerend ritueel. ‘Ik ben helemaal niet materialistisch, maar weggooien is echt een groot probleem. Ik hou van resten, van alles wat geweest is.’ Genetisch belast met een verzamelende oma, hergebruikende moeder en bouwende vader draait haar kunstenaarschap om twee dingen: ‘Ik wil heel graag bouwen en behouden.’ En vaak is het een combinatie. Met de spullen die ze verzamelt en bewaart, bouwt ze werelden vol herinneringen. 
1201 saskia laurant tent
mijn tent, 2006

Herinneringen vasthouden

Zo ontstond haar afstudeerproject Mijn tent (2007) toen ze de zolder van het huis dat ze zou verlaten ging opruimen. De kleding die ze aantrof droeg ze niet meer, maar de vuilniszak leek geen optie. Uiteindelijk vonden haar oude truien, bloesjes en broeken een plekje in een sprookjesachtige, kleurrijke tent, die met behulp van touwen en een boom kan worden opgezet. De tent dook op tussen de spullen die mee naar Den Haag zijn gekomen. Het ontbindingsproces is voor enkele lapjes al in gang gezet, een pijnlijke ontdekking. Herinneringen laten zich duidelijk niet via spullen bewaren. Maar Saskia treurt niet langer: ‘Ik heb ‘m hier in het bos opgezet en eigenlijk was de tent in vervallen staat ook erg mooi.’ 
1201 saskia laurant materiaal

Ritueel weggooien

Of de herontdekking van de tent of de weidsheid van de zee die ze elke dag opzoekt verantwoordelijk is voor haar opruimwoede wordt me niet helemaal duidelijk, maar Saskia heeft besloten dat ze al haar spullen niet nog een keertje wil verhuizen. Saskia’s weggooiproces lijkt een ritueel. Alle voorwerpen die de terugkeer naar Utrecht niet zullen halen worden gefotografeerd. Op de muur van haar atelier worden de foto’s gemarkeerd met gekleurde stickertjes die aangeven waarom het soms op het oog waardeloze materiaal tot nu toe steeds weer ingepakt en meeverhuisd is: emotionele waarde, onderdeel van of nog te gebruiken in een kunstwerk. 
In de projectruimte van Villa Ockenburgh staan de verhuisdozen ondertussen hoog opgestapeld tegen de muur te wachten tot ze uitgepakt worden en misschien ongebruikt in een hoek verdwijnen. Op de vloer zijn hoopjes met verzamelingen uitgezet: zeepjes, plastic zakjes, speelgoedhelden en verfrommelde handgeschreven briefjes uit haar schooltijd. Wie weet vinden zij een plekje in een nieuwe wereld in de balkonkamer. 
Maar misschien ook niet en besluit Saskia de ruimte te vullen met haar Zwevende Stad: een installatie waarin houten constructies aan touw aan het plafond worden bevestigd. De Zwevende Stad is instabiel, er zijn geen zekerheden, geen houvast. Maar misschien is dat niet zo erg als je in een villa aan zee zit. De mooiste ervaringen laten zich nu eenmaal niet makkelijk vastspijkeren. 

(c) Lucy, 4-1-2012. Tekst: Jantine Kremer.
Foto's: Jantine Kremer en Saskia Laurant 
1201 saskia laurant hutje
hutje, 2008

Het atelier

Jantine Kremer bezoekt elke maand een kunstenaar uit het kunstenaarsbestand van het CBKU.