SubUp, een nieuwe expositieplek in Utrecht

Kunstenaars die willen exposeren in de ruimte kunnen zich via Facebook aanmelden. De initiatiefnemers beoordelen de aanvragen en stellen het programma samen. SubUp wil een plek bieden aan kunst die minder makkelijk zijn weg vindt in het galeriecircuit. Het werk van een kunstenaar wordt mede beoordeeld met de ruimte in het achterhoofd. Het ruwe, industriële karakter van de kelder geeft daarbij een aardige indicatie van het soort werk dat hier goed tot zijn recht kan komen. De ruimte leent zich ook prima voor site-specific werk en installaties. Met al het beton en staal kun je niet veel beschadigen en het in zichzelf gekeerde karakter van een kelder biedt de mogelijkheid om een eigen wereld te scheppen. 

En SubUp heeft meer ambities. Het Up-gedeelte uit de naam verwijst naar het streven om met dit initiatief op verschillende plekken in Utrecht ook bovengronds te gaan. Een eerste proeve van zo’n pop-up was een expositie in het Brugwachtershuisje aan de Leidsekade, maar er moeten er nog vele volgen in de stad.

Op dit moment is het werk van Joyce Graafhuis te zien op de Gruttersdijk. Graafhuis raakt vaak gefascineerd door plekken met een in zichzelf gekeerde en desolate uitstraling zoals industriële plekken, ziekenhuizen, winkelcentra, snelwegen. Ze ziet die beelden in kranten, films en op tv of fotografeert ze zelf. Met de beelden die ze zo verzamelt bouwt ze vervolgens haar gelaagde schilderijen op, die voor ieder een andere betekenis kunnen hebben. Graafhuis wil niet sturen in hoe haar werk geduid moet worden. Liever ziet zij dat het proces van beeldcollages dat zij gestart is met een doek, in het hoofd van de beschouwer door gaat met eigen interpretaties, associaties en nieuwe uitkomsten.

Bij de monumentale schilderijenserie ‘Nightsilence’ is de suspense à la Twin Peaks voelbaar. Er hangt een dreiging in de lucht, een nauwelijks voelbare onderstroom die elk moment de bedrieglijke rust kan verstoren. Mensen ontbreken, maar ze zijn er wel geweest en hebben hun sporen achtergelaten. In het holst van de nacht heerst vooral de rust en verstilling, een onwerkelijke droomwereld die tegelijk mooi en angstaanjagend is.
In de andere doeken die hier hangen zien we gesloten ruimtes, geïnspireerd op ruimtes als een overdekt winkelcentrum of een operatiekamer. Het zijn in zichzelf gekeerde werelden, kil en afstandelijk. Vaak worden deze ruimtes doorbroken door een natuurlijk element zoals een bloesemtak of een boom.  Deze doeken zijn kleiner en zuigen je meer naar binnen, met een associatieve, gelaagde opbouw en combinatie van beelden. Ze worden bevolkt door mensen die zich niet willen laten kennen door ons. Het zijn schimmen in verhullende kleding, die zich van ons afkeren en ons met vragen achterlaten.
Het werk past goed in deze ruimte: de prominente rol voor architectonische ruimtes en objecten in de schilderijen sluiten goed aan op de sfeer van de plek.


(c) LUCY, 24-5-2013. Tekst: Carolien de Boer