Modern Love verkent de liefde in het tijdperk van internet, sociale media, neoliberaal kapitalisme en globalisering, luidt de introductie van Katarina Gergos, curator van de tentoonstelling. Een tentoonstelling die al in Tallin en Freiburg te zien was en nu onderdeel vormt van het Impakt Fesitval, dat aanvult met screenings, paneldiscussies en performances. Liefde - en andere intieme relaties - in tijden van internet, datingsites en social distancing.
Verschillende facetten komen erin samen. De voor- en nadelen van internet en social media, die zowel dierbaren dichtbij brengen als een fysieke ontmoeting niet mogelijk is, als afstand scheppen; want zonder die ontmoeting blijft een deel van de uitwisseling fictief. Is iemand wie hij zegt te zijn? Een zeker wantrouwen in wat via de glazen bol van glasvezel tot je komt is inmiddels standaard. En breidt zich uit naar het ‘normale’ leven. Want is de informatie in de offline wereld dan zoveel meer betrouwbaar? Of laat je offline eigenlijk net zo goed alleen zien wat je wilt laten zien, zowel zakelijk, politiek als privé? Bij Impakt komt een mix van wenselijk en werkelijk voorbij, die niet alleen gaat over liefde in de romantische zin maar ook over gender, eenzaamheid en geld. Of dat alles door elkaar. En wat dan waar is, dat blijft soms een raadsel.
Waar of niet
In de openingsperformance fladdert Marijke De Roover in een roze jurk langs clichés, dromen en illusies. Om te eindigen met de tekst dat het een leugen was. Maar was dat wel zo, en zong ze nou echt of toch playback?
Weten we zelf wel zo zeker wat we willen en hoe we in elkaar zitten? Met die gedachte speelt Jonas Lund in zijn One on One +1 dating app. Een app die op basis van je social media accounts een match maakt, zonder dat je daar verder iets voor hoeft te doen. Want wat je op social media doet komt waarschijnlijk dichter bij de waarheid dan wat je in een datingprofiel over jezelf schrijft. Bij een match organiseert de app automatisch een online date. De +1 schuift daarbij aan: een algoritme dat meekijkt en -luistert tijdens deze videocall en suggesties doet voor het verdere gesprek.
Misschien geen slecht idee als je weet hoe vreemd de chats in een datingapp soms lopen. In de installatie van Marge Monko komen daar wat voorbeelden van voorbij. Twee smart speakers leren elkaar hier kennen via de chat. Met random vragen en antwoorden die soms volledig langs elkaar heen gaan. Grappig en fictief maar tegelijk niet heel ver van de waarheid.
Vrij, vrijer, vrijen
Nog ongemakkelijker wordt het in de installatie van Dries Verhoeven. Een bericht vanuit een andere wereld dat geleidelijk onder je huid kruipt. Vier regels op een A4tje voor het scherm beschrijven waaruit deze installatie bestaat: twee camera’s en een internetverbinding. Geleidelijk dringt de betekenis tot je door. Een ongemakkelijke waarheid, want voor jou is het een kunstwerk en voor de ander de werkelijkheid.
Poëtischer is de installatie van Peter Puklus die met een reeks foto’s en objecten de grenzen en stereotypen van genderrollen binnen het gezin onderzoekt. De zorgende moeder en de stoere vader, een beeld dat intussen toch wel uitermate gedateerd is te heteronormatief. Over (voor)oordelen gesproken: een paar meter verder toont David Haines in het duizelingwekkende Derevild hoe in kerkdiensten niet-hetero's 'genezen worden'.
Impakt zoomt veel verder en vrijer langs gender en stereotypen. Terug naar het verleden en vooruit naar de toekomst. Van een partner zoeken via contactadvertenties en gearrangeerde huwelijken bij Nathalie Dixon tot een queer en non-binairy datingshow van Melanie Bonajo.
Hoogtepunten
Tussen de uitersten komen ontroerende werken voorbij over het digitale leven en de bijbehorende eenzaamheid tijdens corona. Jezelf warm zien te houden in het werk van Laura Cemin. De knusse uitstraling van een verlicht scherm. Een nieuwe variofocus bril, die het zicht op dat scherm beperkt en kleding die helpt met focussen op de persoon die tegenover je staat. Romantische geschilderde portretten van de online liefde: de man die berichten op zijn telefoon leest. Het is werk van David Haines die ook een fantastische imposante tekening maakte van een man tussen schermen en snoertjes, een mix van digitaal en werkelijkheid.
Het festival en de tentoonstelling laveren tussen humorvol, pijnlijk, kritisch en ontroerend. Naast de kritische noten wordt de liefde ook volop gevierd. Titels als Ocean of Love, The New Joy of Sex en de online datingshow beloven mooie hoogtepunten. Live en online. Laten we het liefde noemen. Voor zolang het duurt.
Impakt festival 2021 - Modern Love
3 t/m 7 november
de tentoonstelling Modern Love is te zien t/m 6 februari
bij Impakt en Centraal Museum
zie voor de locaties, tickets en het programma:
© LUCY, 4 november 2021. Tekst: Marjolein Sponselee
