MIR 4 - De Spullenmannen

Amersfoort, 30 mei 2018

De MIR verandert de komende weken in een research centrum, waar De Spullenmannen onderzoek doen naar de wetmatigheden van het leven.

1805 spullenmannen robot

de kleine robot

De MIR loop ik voorbij deze woensdagochtend. Langs het water verder de stad uit. In de verte lonkt het groen. De Kleine Koppel gaat over in de Geldersestraat en op de hoek staat een oude luciferfabriek. Hier werken de Spullenmannen. Sinds 2002 maken Diana Wildschut en Harmen Zijp hier theater, installaties, beeldende kunst en uitvindingen waar niemand op zit te wachten. Vanaf 2006 delen ze de locatie met anderen en werd de oude fabriek een broedplaats voor onderzoek, techniek, kunst en duurzaamheid. "Er is steeds minder steun voor dit soort dingen. Je moet het dus anders organiseren, zelf initiatief nemen, samenwerken, voorzieningen delen." De Spullenmannen stelden hun werkplaats open voor andere creatieven en er kwamen kantoren en ateliers bij. In de werkplaats waar we elkaar treffen, werkt Diana aan een sokkel voor het project in MIR. Harmen zet thee. Ik kijk om me heen. De ruimte is een mix van werkplaats, theater en magazijn; met werkbanken, gereedschap, ladenkastjes met spijkers etc. Maar ook met een zwart theatergordijn en een intrigerende hoeveelheid kartonnen dozen met opschriften als: dompelaars, ziekenhuislampjes, kunstbloemen, scheerapparaten, slacentrifuges, raspen, krultangen... Kortom: heel veel spullen.

1805 spullenmannen werkplaats 2

Samenwerken en initiatief nemen

In de afgelopen jaren zijn op deze plek allerlei nieuwe initiatieven ontstaan, bottom-up en gericht op samenwerking, vernieuwing en experiment. Fablab en Kaalstaart ontstonden hier, de Universiteit Amersfoort, WAR als broedplaats voor cultuur, vernieuwing en experiment. Helaas komt daar een eind aan. Het pand is eigendom van de gemeente, die het pand in 2016 te koop zette. Via crowdfunding zamelde WAR zes ton in voor aankoop van het pand, maar een projectontwikkelaar bood meer en de gemeente ging daarmee in zee. Voor de WAR wordt een nieuwe locatie gezocht, er is een optie voor een oude kazerne aan de Heiligbergerweg, maar de mogelijkheden zullen daar - in een woonwijk - anders zijn op de plek waar ze nu zitten, op een stillere locatie met veel buitenruimte. "Vastgoed is belangrijk voor de culturele sector, misschien nog wel meer dan budget. De gemeente lijkt zich dat niet echt te realiseren", zegt Harmen Zijp. Toch werkt hij graag in Amersfoort, omdat je hier wel echt een verschil kunt maken met je initiatief. In een grote stad is de invloed die je hebt veel kleiner.

1805 spullenmannen portret

Diana Wildschut en Harmen Zijp

Vragen stellen

De kern van hun werk gaat over vragen stellen en raakt wetenschappelijke, filosofische en maatschappelijke vlakken. Wat ze maken komt daaruit voort. Soms is het een voorstelling, soms een installatie, soms een krant. "Wij zijn geen ambachtelijke kunstenaars die iets heel goed kunnen." Beiden hebben een andere achtergrond: Harmen studeerde scheikunde, Diana natuur- en sterrenkunde. "We moeten het hebben van de inhoud, van dingen waar we meer van willen weten. Theater biedt een goede mogelijkheid om een alternatieve werkelijkheid te onderzoeken." De vragen die ze in MIR verkennen gaan over kunstmatige intelligentie. Is het bijvoorbeeld mogelijk dat kunstmatige intelligentie een bewustzijn ontwikkelt? En zouden we het herkennen als het zo was? Dieren blijken immers ook vaak veel intelligenter dan wij beseffen. En andersom: herkent software intelligentie in ons? Op een sokkel in de MIR staat straks een kleine robot, die continu onderzoek doet. Op een soort schaakbord probeert de robot variabelen uit voor het voortbestaan van een samenleving. Als in 1 vakje van het bord leven is en er zijn 1 of 2 buren waar ook leven is dan kan het leven voortbestaan. Als het er meer zijn, sterft het uit. Als er geen leven is maar er zijn 2 of 3 buurvakken waar wel leven is dan kan leven ontstaan. Eindeloos probeert de robot opties uit en maakt foto's van de oplossingen, die in een filmpje te zien zijn. Het robotje krijgt hier even een centrale rol, maar maakt eigenlijk deel uit van een grotere voorstelling waarin een oude beschaving wordt opgegraven. De robotarm die daarbij bovenkomt, probeert aan de archeologen uit te leggen wat met zijn beschaving is gebeurd. Een intrigerende gedachte.

Expositie De Spullenmannen:
vrijdag 1 juni: 13-20 uur, opening 16:00 uur
zaterdag 2 en zondag 3 juni: 13:00 - 17:00 uur
vrijdag 8, zaterdag 9 en zondag 10 juni: 13:00 - 17:00 uur

© LUCY 31-5-2018. Tekst en foto's: Marjolein Sponselee

1805 spullenmannen buiten
1805 spullenmannen werkplaats 1
1804 MIR in de zon van site

MIR project

meer over MIR op:
www.mirproject.nl