Een appelboom vindt leefruimte in de kade muur (foto: Ienke Kastelein)
“Ik vraag jullie precies te doen wat ik zeg.”
“Gaat dat lukken?”
Hmm.
Wat staat ons te wachten?
Een wandeling dachten we, maar heel ontspannen wordt dat kennelijk niet.
Het is zondagmiddag, 13 uur. Mijn lotgenoten zijn een bloemiste, een graficus, een buurtbewoner, een landschapsarchitect, deelnemers met belangstelling voor kunst en deelnemers met belangstelling voor duurzaamheid en ecologie; verzameld in een voormalige gevangenis. Na een korte uitleg neemt Ienke Kastelein ons volgens strikte instructies mee op een wandeling door de Gevangenis en het omliggende terrein, in het kader van de tentoonstelling Hacking Habitat. Samen met Hans van Lunteren werkt ze aan het project In het spoor van de zaailing, waarvan deze ‘walking performance’ een onderdeel is.
We doen braaf wat ze zegt en lopen precies zoals zij dat wil door een deel van de gevangenis, langs een trappenhuis, door de gangen, door de luchtplaats. Een dubbele ervaring van vrijheid en gevangenschap. Want terwijl wij ons aan de regels houden kijken we naar de natuur die dwars door alles heen haar gang gaat. De binnentuinen van de gevangenis verwilderen nu de controle verdwenen is en op een aantal plekken komen zelfs zaailingen op, jonge bomen die hier zomaar tussen de stenen omhoog schieten en een plek veroveren. De ruimte ‘hacken’. Zo doe je dat.
de natuur verovert terrein (foto: MS)
De kracht van de natuur om zich overal te vestigen inspireerde Kastelein en Van Lunteren tot dit project. “De mens richt in en als we even niet opletten neemt de natuur het soms weer over, vanuit haar kracht om zaailingen te verspreiden. Vaak gebeurt dit in grensgebieden, in het gebied tussen water en land, tussen gevangen en vrijheid.” Het gebied tussen de buitenmuur van de gevangenis en de singel is zo’n plek. We varen er langs in een bootje, als een stel monniken met een deken over het hoofd tegen de regen. Buiten voelen we ons weer vrij. We voelen het weer op onze wangen en luisteren naar het water dat zachtjes tegen de boot klotst. Van Lunteren wijst enkele bijzondere zaailingen aan, zoals de appelboom in een hoek van een kademuur.
In het spoor van de zaailing is meer dan deze wandeling, het is ook een ecologisch project waarbij Hans van Lunteren en Ienke Kastelein samen met de bewoners onderzoeken hoe je met de grond tussen de gevangenismuur en de singel om zou kunnen gaan. Hoeveel vrijheid gun je de natuur hier en mogen alle opkomende zaailingen blijven groeien?
binnentuin van de gevangenis (foto: MS)
De zaailing blijkt een perfecte metafoor voor vrijheid, voor het grensgebied tussen beheersen en loslaten. De ‘walking performance’ is een mooie manier om die verschillen zelf even een beetje te ervaren. Een willekeurige groep mensen die een uur lang in hetzelfde schuitje zit, en daarna weer uiteen dwarrelt. Iedereen weer terug naar zijn eigen habitat.
©LUCY 27-4-2016. Tekst: Marjolein Sponselee; gewandeld op 17 april 2016.
onderweg (foto's: MS)
