The Turn Club - van denken naar doen

kunstenaars voor een betere wereld

Alles in je eentje uitvinden en elke dag weer jezelf motiveren.. Het gaat niet altijd vanzelf. Aan ideeën en inspiratie ontbreekt het meestal niet, maar dan... hoe verder? Hoe wordt dat plan concreet? Voor die fase richtte Merlijn Twaalfhoven The Turn Club op, een samenwerkingsverband waarin creatieve denkers en makers kennis en feedback uitwisselen en de krachten bundelen.

door Marjolein Sponselee

1901 turn club optimisme

Deelnemers noteren hun drijfveer, in het midden mijn optimisme (foto MS)

Kunstenaars mindset

In Zeist was ik half december getuige van het tweede Turn Camp. In de Vrije Hogeschool verzamelden zich vijfentwintig kunstenaars, muzikanten, schrijvers en theatermakers om te reflecteren op hun rol als kunstenaar in de maatschappij. De sfeer was fris, open, nieuwsgierig naar nieuwe kennis en ervaringen.
Alle aanwezigen willen meer betekenis met hun werk dan iets moois maken. Tegelijk roept dat ook vragen en zorgen op. Maatschappelijk betrokken kunst, is dat niet synoniem voor concessies en gaat dat niet altijd ten koste van eigenheid en kwaliteit? Dat hoeft niet. The Turn Club begint op een ander punt: als kunstenaar heb je iets dat sowieso van waarde is voor de maatschappij: een open en creatieve geest. De kunstenaars mindset noemt The Turn Club dat. Kunstenaars kunnen de kracht van hun verbeelding inzetten om op andere plekken in de maatschappij te laten zien dat er mogelijkheden zijn in plaats van beperkingen. Door die open houding te delen en te laten zien hoe bevrijdend dat is. Door angst voor verandering weg te nemen. Juist op plekken waar veel onzekerheid is kan dat belangrijk zijn, zodat er vertrouwen ontstaat om het onbekende tegemoet te treden. Met die gedacht is The Turn Club opgericht: een nieuw perspectief brengen in vastgeroeste systemen. Een open mind maakt het immers mogelijk zonder vooroordelen te kijken naar anderen. Een open mind ziet kansen en mogelijkheden in plaats van beren op de weg. Een open mind denkt niet vanuit angst en argwaan, maar vanuit nieuwsgierigheid en interesse. En ja, daar kan de wereld wel wat meer van gebruiken.

1901 turnclub oprichting

De lancering van The Turn Club, september 2017 (foto Olga Simonenko)

Muziek in een vluchtelingenkamp

Initiatiefnemer Merlijn Twaalfhoven heeft zelf als violist en componist ervaren wat muziek kan doen. Twaalfhoven is succesvol en speelt op grote podia, maar vindt dat niet genoeg. 'Natuurlijk, als je op het Holland Festival staat heb je een groot bereik, maar de invloed is beperkt. Er is even veel exposure, maar dat is ook snel weg. Spelend in een vluchtelingenkamp is het effect veel groter.' Kunst kan veel betekenen is de overtuiging van Twaalfhoven: 'Voor alle praktische problemen zijn oplossingen, maar voor de emotionele kant (angst, schaamte, verdriet) niet. Daar kan kunst een rol spelen en verbinden.' 
Twaalfhoven is zelf bij uitstek een voorbeeld van hoe dat kan werken. Als hij wordt uitgenodigd voor een optreden in het buitenland, verkent hij de omgeving, organiseert gesprekken en kijkt wat hij nog meer kan doen. Zo leidde een optreden bij de ambassade op Cyprus in 2005 tot Long Distance Call, een muziekstuk voor 400 muzikanten, scholieren en zangers dat werd uitgevoerd aan weerszijden van de Turks-Griekse grens op Cyprus. Hij werkt samen met lokale musici en verenigingen, speelt op bijzondere plekken en zorgt dat hij een groter bereik heeft dan het vaste cultuurpubliek. In Jordanië organiseerde hij Syrious Mission, een muziekproject in Syrisch vluchtelingenkamp (2013). In Bethlehem maakte hij Carried by the Wind (2008), een concert met plaatselijke muzikanten aan weerszijden van de acht meter hoge Israëlische bezettingsmuur. En zo waren er veel meer projecten die voor verbinding zorgden; tussen professionele en amateurkunst, kunst en wetenschap, landelijk, lokaal en internationaal. Hoe oprecht nieuwsgierig hij naar de ander is blijkt ook als hij tijdens het Turn Camp zijn aanwezigheid onderbreekt voor een bezoek aan een gele hesjes demonstratie op het Binnenhof. Hij kijkt voorbij de commentaren in de media en er gaat zelf heen om te zien wie er zijn en wat hun drijft.

Kennis delen en samenwerken
Al snel merkte Twaalfhoven dat andere kunstenaars geïnteresseerd waren in wat hij deed, dat ze met hem mee wilden of advies gingen vragen over hoe zo'n project aan te pakken. In plaats van alle vragen individueel te beantwoorden leek het hem beter de kennis en ervaring te bundelen in een netwerk. Dat werd uiteindelijk The Turn Club. Opgericht in 2017, telt de club intussen 330 leden.
The Turn Club bundelt de krachten en activeert om al die mooie ideeën ook daadwerkelijk te gaan doen. Vooral door met elkaar in gesprek te gaan. Turn Camp is een trainingsweekend waarin je leert hoe je de persoonlijke motivatie om meer te betekenen met je werk om kunt zetten in concrete plannen, hoe je partners vindt en waar je inspirerende voorbeelden hoort. Feedback en elkaar motiveren, nieuwe contacten; het zorgt ervoor dat je idee geen verre droom blijft, maar verandert in een haalbaar plan. En bovendien bereik je samen meer dan alleen. Twaalfhoven: 'Die nieuwe Martin Luther King komt niet. Wachten op één persoon die de wereld verbetert is zinloos, beter kunnen we het samen doen, met meerdere mensen.'

1901 Turn clubmerlijn in syrie

Merlijn Twaalfhoven in Syrië (foto: Elske Riemersma)

Oefenen in verbinden

In het klein doet het effect van de open mind zich al voor in het voorstellingsrondje tijdens het Turn Camp. Of liever het gebrek daaraan. Het voorstellen gebeurt pas aan het eind van het weekend en op een ongebruikelijke manier. Daardoor zijn er vooraf geen etiketten of verwachtingen. Hoewel sommigen een beetje verdwalen zonder deze piketpaaltjes is het effect gunstig. Zonder voorstellingsrondje zijn alle keuzes voor samenwerking en dialoog intuïtief en gebaseerd op andere punten van herkenning dan gemeenschappelijke kennis of kennissen. Aan het eind van het weekend is duidelijk dat gedeelde waarden of nieuwsgierigheid een goed begin van samenwerking kunnen zijn en misschien wel meer vernieuwing opleveren dan dezelfde achtergrond.

Het weekend is gevuld met inspirerende voorbeelden en oefeningen; in kleine groepen, alleen, samen. Door de opdrachten krijg je je waarden en motivatie scherp en toets je die bij anderen, die daar vanuit hun perspectief op reageren. Een frisse blik op je eigen mindset.
Op zaterdag gaat het vooral over dromen, angsten, waarden en kwetsbaarheid: dat wat alle mensen bindt. Iedereen worstelt soms met het leven, vanuit dat besef kun je vriendelijker naar anderen kijken. Op zondag dromen we verder, van persoonlijke reflectie naar verbinding en actie. Wat heb je nodig om je idee tot uitvoering te brengen? Wie kunnen je daarbij helpen? Welke eerste stappen kun je nu zetten? Turn Camp 2 - op 9 en 10 februari - daagt uit verder te denken naar concrete acties op lokaal niveau. Deel 3 heeft de wereld als focus.

1901 Turn club

Deelnemers aan het eerste Turn Camp in gesprek in de Metaal Kathedraal, voorjaar 2018 (foto Robert Glas)

Succes is niet genoeg

Het is een intensief weekend met veel informatie en het tempo is hoog. En soms wordt het iemand te vaag: ik heb geen idee waar deze opdracht toe leidt! Ik wil graag weten waarom! Het zijn praktische idealisten op zoek naar concrete doelen. De tijd van dromen zijn ze al voorbij. Succes met je werk is niet genoeg voor de leden van The Turn Club. Ze willen meer betekenen. Zoals een van de deelnemers zegt "Het model dat je op het conservatorium leert is te beperkt." Deze kunstenaars willen een meer maatschappelijke laag aan hun werk toevoegen, de vraag is alleen: hoe?
Het antwoord is voor iedereen anders en de schaal kan dat ook zijn. Er komen grote idealen voorbij en kleine plannen waar je morgen mee zou kunnen beginnen. Zo zijn er deelnemers die een lans breken voor een nationale dag van de muziek, voor herwaardering van taken als zorg, onderhoud en reparatie, die zich inzetten voor verbinden, delen en samenwerken; voor duurzaamheid. Met en door kunst. Samen, want dat vergroot de zichtbaarheid en impact. De creatieve mindset van de kunstenaar is bij uitstek geschikt om vanuit verbeelding een antwoord te formuleren op maatschappelijke vraagstukken is de overtuiging van The Turn Club. Daadkracht is iets dat de club daaraan toevoegt. Want mooie ideeën en idealen zijn geweldig, maar als het daarbij blijft heeft niemand er iets aan. Je moet er concreet iets mee doen.
Optimistisch verlaten we zondag aan het eind van de middag het pand. Iets veranderen? Het kan! Het is gewoon een kwestie van beginnen.



© LUCY, 18-1-2019. Tekst: Marjolein Sponselee. (Foto's: Robert Glas, Olga Simonenko, Elske Riemersma, Marjolein Sponselee)

1901 turn club logo

The Turn Club

Meer over The Turn Club op www.turnclub.org

Het volgende Turn Camp is 9 en 10 februari in de buurt van Utrecht, deelname kost €120,-

Merlijn Twaalfhoven

Meer over Merlijn Twaalfhoven op www.merlijntwaalfhoven.com