2 x kunst = 0 footprint

Tussen de Botanische tuinen van de Uithof en de A28 ligt een mooi stukje bos. Neem je een zijpaadje vanaf het doorgaande bospad dan duikt er een zeer bescheiden tentenkampje op van een paar eenpersoonstentjes (een van de drie tentjes is nauwelijks te zien zozeer gaat het op in de kleuren van het bos) en een eenvoudig zelfgemaakt bankje. Daar kampeert sinds vorige week een kunstenaar. De organisatie van het project Zero Footprint Campus nodigde de uit Nantes afkomstige Laurent Tixador uit, wiens hele werkwijze draait om het concept Zero Footprint. Hij maakt installaties en tijdelijke bouwwerken in bossen of op door de mens verlaten plekken zoals oude fabrieksterreinen. Alles wat hij maakt komt van ter plaatse gevonden materiaal. Zolang hij aan een werk bouwt verlaat hij die plek niet en bivakkeert er dus ook. “Ecologie betekent dat je de dingen niet verplaatst en weghaalt uit hun omgeving”, vertelt Tixador in het bos bij zijn installatie. “Ik probeer elk project zo te doen.”

In het bos op de Uithof bouwt hij een verblijfplek: een geheel van aan elkaar geschakelde platforms op verschillende hoogten en in verschillende geometrische vormen. Hij vergelijkt ze met bestaande concepten als een entree, brug, bank of keuken. Maar wat het precies wordt weet hij niet: “Mensen kunnen hier zelf bepalen wat ze willen doen. Ik vraag in de toekomst foto’s op om het project te blijven volgen.”
De hele constructie hangt aan de bomen doordat de koppelpunten om de stammen zijn geklemd. “Het is een experiment, maar het werkt boven verwachting” vertelt de kunstenaar met een mix van opluchting, blijdschap en verbazing. “Het is de bedoeling dat de bomen gedurende hun groei het bouwwerk gaan inkapselen waardoor het nog vaster komt te hangen. Maar het hangt nu al zo stevig dat ik geen extra verstevigingen hoefde aan te brengen.”
“Om hier te kunnen werken heb ik de begroeiing op de grond (vooral bramen) weggekapt. Maar straks gaat het er weer onderdoor en doorheen groeien. Daarom heb ik ruimte tussen de vloerplanken gelaten.” Het hout moest alleen wel van de bouwmarkt komen. “In deze tijd van het jaar is hout uit het bos niet geschikt vanwege de sapstromen. En ik wilde dat de constructie zeker zo’n jaar of tien blijft bestaan en het moet natuurlijk aan alle veiligheidseisen voldoen.”

Zijn werk in Utrecht heet ‘Nature helps man to take root / Man helps nature to take root’. Het bestaat op twee locaties, want ook in de Botanische tuin bij de tropische kassen is een werk. Dat bestaat uit een betonnen torentje dat water opvangt, met daarop een glazen deksel. Het water condenseert tegen het glas en valt in druppels op de betontegels. Het idee ontstond op het station van Nantes. “Tijdens het wachten op de trein maakte ik een gaatje in een bewateringssysteem. Op de plek waar de druppels vielen ontstond een nieuwe – weliswaar miniatuur – biotoop. Er komt mos en daarna hopelijk andere planten en wie weet ooit een boom. Dit is zonder gebruik van energie investeren in de natuur.” Het idee achter het project in Utrecht ligt in het feit dat het om twee projecten gaat die elkaar in balans houden. “Het is een uitwisseling: in het bos maak ik ruimte voor de mens, op de betonnen ondergrond in de tuin nodig ik de natuur uit om te komen.”