De Homo Ludens op een ruig, groen fort

Kaap 2013

Elk weekend tot en met 14 juli is op Fort Ruigenhoek in Groenekan ‘avontuurlijke kunst voor kinderen’ te zien, oftewel Kaap 2013. Dit jaar doen er slechts vijf kunstenaars en een kunstenaarsduo mee: David Bade, Melanie Bonajo, Kaleb de Groot, Paul Segers, Jonas Wijtenburg, Saskia Janssen en Maria Pask. Allen bouwden op het buitenterrein van het fort hun ideale woon- of werkplek. 
1306 kaap jonas
Jonas Wijtenburg (foto: Ilya Rabinovich)

New Babylon

Deze editie van Kaap is net als vorig jaar samengesteld door kunstenaar Frank Koolen en is gebaseerd op New Babylon , de utopische stad die Cobra-kunstenaar Constant Nieuwenhuis in de jaren ’50 bedacht: in New Babylon wordt al het werk door machines gedaan en is  arbeid overbodig geworden. De bewoner van New Babylon, de Homo Ludens, oftwel de ‘spelende mens’, kan zich volledig toeleggen op zijn eigen creativiteit. Een kind is natuurlijk de ultieme Homo Ludens en daarom is het thema bij uitstek geschikt als inhoudelijk uitgangspunt voor Kaap. 
1306 pask
Saskia Janssen en Maria Pask, Homeworks (Less is More) (foto links: Ineke van Tuinen, rechts: Ilya Rabinovich)
1306 kaap pask

Less is more

Het beroemde credo less is more van architect Ludwig Mies van der Rohe is de ondertitel van het werk Homeworks van kunstenaarsduo Saskia Janssen en Maria Pask. Het is het eerste kunstwerk dat je tegenkomt na binnenkomst op het terrein. Mijn kinderen klimmen direct op het bouwwerk dat is gemaakt van aan elkaar geknoopte boomstammen. Het is een soort doe-het-zelf speeltuin voor de creatieve klusser. Via een hangbrug kan je van het ene platform naar het andere lopen, maar je kan ook de kabelbaan gebruiken om voorwerpen in een emmer naar elkaar te takelen. Helaas is de constructie niet helemaal foolproof, want de touwen glijden steeds van de zelfgemaakte katrollen waardoor de emmer herhaaldelijk op de grond valt. 
   Zowel Janssen als Pask zijn beide gefascineerd door mensen die buiten de maatschappij leven in gemeenschappen die volledig zelfvoorzienend zijn. Janssen reisde hiervoor af naar Noord-Laos en Pask bezocht gemeenschappen in de Verenigde Staten. Homeworks is een ode aan het alles zelf maken.
1306 kaap Bade
David Bade, Laat de kinderen tot me komen, 2013 (foto: Ilya Rabinovich)

Ruimteschip

Paul Segers bouwde voor Kaap een soort ruimteschip gebaseerd op de stealth technologie van de Amerikaanse Lockheed Martin F-117 Nighthawk, die het mogelijk maakt om je voor radar onzichtbaar door het luchtruim te verplaatsen. Segers’ versie van de stealth straaljager doet aan de buitenkant heel futuristisch aan met zijn aluminium beplating en zwevend dak, de binnenkant is daarentegen juist heel basic van hout en heeft zelfs een gat in het midden waar een kampvuur in gestookt kan worden.
   De binnenzijde van het Stealth Paviljon  mag worden beklad. De aanwezige suppoost verleidt mijn kinderen tot het opschrijven van hun dromen, maar dat blijkt toch te ingewikkeld. Net als alle andere graffiti gaan hun schrijfsels niet veel verder dan hun naam, of een simpel ‘hoi’ of ‘hallo’.
   Bij het werk van David Bade, getiteld ‘Laat de kinderen tot mij komen’ mogen kinderen hun grootste angst schilderen op een grote legertent. Dat ze hierbij over het werk van iemand anders heengaan, hindert blijkbaar niet. Het lijkt haast een therapeutische handeling, want behalve hun angst mogen ze ook iets schilderen waarvan ze heel erg blij worden. Het resultaat is een wesp en een zwembad. Kinderangsten zijn gelukkig nog relatief klein en onschuldig. 

Een looptrampoline

Nadat we minstens een kwartier hebben doorgebracht in de toiletten om de gele verf van de kinderhandjes af te wassen, komen we bij het werk van Melanie Bonajo. De installatie Dream Station Space is gebaseerd op het gedachtegoed van de Amerikaanse uitvinder, ontwerper, architect en dichter Richard Buckminster Fuller. Hij bedacht de zogenaamde geodetische koepel: een bolvormige constructie die is opgebouwd uit allemaal driehoeken. Dit principe gebruikte Bonajo voor haar werk dat in een van de bomen op het terreinen is opgehangen. Binnenin is in het midden een trampoline gespannen, maar volgens de suppoost is dit een ‘looptrampoline’. Een ‘looptrampoline’? vragen mijn kinderen verbaasd. Daar hebben ze nog nooit van gehoord en de teleurstelling is dan ook groot als duidelijk wordt dat er helaas niet op gesprongen mag worden. 

(c) LUCY, 25-6-2013. Tekst: Ineke van Tuinen
1306 kaap bal
Melanie Bonajo, Dream Station Space (foto: Ilya Rabinovich)
  
1306 kaap segers
Paul Segers, Stealth Paviljoen (foto: Ineke van Tuinen)

Kaap 2013

Kaap


David Bade, Melanie Bonajo, Kaleb de Groot, Paul Segers, Jonas Wijtenburg, Saskia Janssen en Maria Pask

Fort Ruigenhoek, Utrecht
26 mei t/m 14 juli
Ieder weekend opend van 11 - 18 uur
www.kaapweb.nl