Cartoon op het stadhuis

Het lijkt een tekening die als een snelle schets is neergezet. Toch zit er meer achter. Krijnen: "Ik heb mezelf een aantal regels opgelegd en een schema opgesteld van de complementaire kleuren die ik mag gebruiken. In de smalle ramen staan deze tegenover elkaar, in de bredere ramen daartussen komen de kleuren naar elkaar toe." Zo zien we rood en groen een soort dans maken en dan verder het riet in dwalen in de richting van turqoise en oranje. Krijnen gebruikt het ritme van de ramen als een leidende vorm voor zijn ontwerp. Een strak kader om mee te beginnen dus. Daarbinnen geeft het thema van een tuin, met organische vormen en slingerende planten vrijheid in het tekenen.

De opdracht die de kunstenaars meekregen was te reageren op een van de thema’s uit het coalitieakkoord. Voor Krijnen was het de zin ‘We doen het samen: goed samenspel en in gesprek’. Een wat algemeen statement dat hij niet heel letterlijk als uitgangspunt heeft genomen. Krijnen: "Ik heb vanuit mijn eigen thema’s gewerkt met het vertrouwen dat daar voldoende inzit dat zou passen."

Het thema van een tuin gebruikt Joost Krijnen vaker in zijn werk. Het lijkt een idyllisch tafereel en tussen de planten duiken altijd wel wat dieren op. "Altijd zijn er levende wezens in de tuin, die er thuis horen of juist niet. Vaak hebben ze in mijn tekeningen een bepaalde uitdrukking, dat ze zich verloren voelen of zoiets. Vogels zijn mijn favoriete motieven, ze komen vaker terug in mijn werk." Interactie tussen de wezens is er ook. Hier kruipt een rups in de buurt van de vogel, een libelle vliegt voorbij de kikker. Je zou er jager en prooi in kunnen zien. Tegelijk is de tuin heel lieflijk, bijna als een Disney film. Beide kanten zitten erin. De planten lijken soms met elkaar te dansen en op andere punten ziet het er meer uit als een gevecht.
"Ik gebruik vaker lichtvoetige thema’s om donkere onderwerpen weer te geven", zegt Krijnen. "Op deze plek kon ik dat niet teveel doen, maar ook niet te vrijblijvend. Het zit er wel een beetje in."

Bewuste associaties of autobiografische elementen gebruikt Krijnen niet in zijn werk. Meer onbewust put hij uit het enorme reservoir aan beeldelementen en technieken dat hij in de loop der jaren heeft opgebouwd en laat de tekening het werk doen. "De stemming is leidend in de tekening, het onderwerp komt alijd pas tijdens het maken. Dat komt soms wel voort uit een mening maar ik probeer dan alleen bij die stemming te blijven en niet bij een letterlijke vertaling."
De stemming bepaalt ook de keuze van materiaal. En met het materiaal komt er vanzelf een thema boven, waarvan hij dan meerdere tekeningen maakt. In kleurpotlood is dat vaak natuur en planten, zoals bijvoorbeeld in het werk The lyrical hunt uit 2023 dat in sfeer lijkt op op het werk voor het stadhuis. Het is als een taal waarmee hij kan varieren en elke keer een ander verhaal kan vertellen.

Krijnen houdt van afwisseling, in onderwerp en techniek. Hij verveelt zich snel. Na een periode van lichte tekeningen in kleurpotlood wisselt hij naar schilderingen in dichte lagen, of na klein werk op papier komt een serie op doek of groot formaat. Het is een manier om vrij te blijven in het werk en niet te perfectionistisch te worden in een van de technieken. Het atelier speelt daarbij een belangrijke rol. Daar is alles om hem heen, het hele repertoire aan eerdere tekeningen en technieken. Een stroom van ideeën waar hij zo op in kan haken en mee verder kan. "Ik vind soms dat ik overal zou moeten kunnen tekenen, maar in de praktijk werkt het in het atelier het beste", licht hij toe. "Alles is daar en van daar uit werk ik. Met tekenen ben ik altijd snel aan de slag en ik heb er echt mijn eigen taal in gevonden, dat werkt prettig."
Het meest werkt hij op klein formaat, een blad van 32 bij 24 centimeter. Ook de tekeningen voor het stadhuis zijn zo gemaakt en daarna uitvergroot op doek geprint.

Er zit veel humor in het werk en in stijl doet het denken aan cartoons en spotprenten. Bewust gebruikt Joost Krijnen die beeldtaal om het publiek aan te spreken. "Dat is de taal waarmee je binnenkomt. Het lijkt erop, maar er komt nooit een punchline of een statement. Er blijft altijd iets te raden over." Zo ook in de tekening op het stadhuis. Er is sfeer en stemming. Het samenspel en gesprek uit de coalitie kun je er wel in terugzien. Maar hoe dat loopt daar doet het werk geen uitspraak over. En ook de dieren en kleuren hebben geen verdere betekenis. Associaties met politieke partijen zijn geheel voor risico van de kijker, ze zitten er niet bewust in. Maar het staat natuurlijk ieder vrij om zijn eigen verhaal te maken bij deze Harmonieuze tuin in complementaire kleur.

© LUCY, 23/8/2024, tekst Marjolein Sponselee