Jitske Bakker en de papieren bergen

mir blog 6

1806 mir jitske deel 2 2

Amersfoort, 19 juni 2018

De vellen papier die een week geleden nog vlak op de vloer lagen zijn omhooggestuwd tot een berg. "Het kan nog hoger denk ik", zegt Jitske Bakker. Al heeft ze intussen ook gemerkt dat het weer van invloed is. Door het vocht zakt de berg soms weer in. Het is mooi hoe iets heel duns en plats zoveel volume kan krijgen en zo massief kan lijken. "Het feit dat er lucht en licht tussen zit maakt het speciaal en avontuurlijk." Er zijn tunnels en grotten, donkere gaten waar je niet verder kunt kijken en helder witte toppen.

Dat er een berg ligt betekent niet dat de fase van tekenen voorbij is. Jitske Bakker kruipt er met haar houtskool overheen en tussendoor om waar nodig aan te vullen. In de witheid van de MIR tent is het even zoeken naar hoeveel grijs er nog bij moet. Het wit van het papier blijft altijd het uitgangspunt, het wordt gedragen en gevormd door de vouwen en tekening eromheen. Die tekening is altijd in zwart. Iets anders kan ze zich niet voorstellen. "Kleur gaat al snel een stemming en emotie oproepen en daar gaat het niet om." De enige ervaring die het werk wil oproepen is die van het reizen, van verwondering en dingen ontdekken.

Bakker werkt een kleine drie weken in de MIR, elke dag van half tien tot zes uur, en eigenlijk is dat kort voor zo'n installatie vindt ze, want ze maakt alles ter plaatse. "De magie van de ruimte wil ik vanaf het begin mee laten werken." Alleen in grote lijnen heeft ze een idee van wat ze wil maken: een berglandschap van papier. En ze heeft voor zichzelf een planning gemaakt met wanneer ze in welke fase van het werk wil zijn. In de eerste week was dat het uitrollen van de vier grote rollen fotostudiopapier waarmee ze werkt. Ze bewerkt het met houtskool, probeert het patroon van de vloer door te drukken, en begint met het vouwen en kreuken van het papier. Hoewel ze zich laat leiden door het materiaal, is er een wens tot controle. Deels komt die controle voort uit ervaring, als Bakker aan het werk is zie je dat ze weet wat ze doet. "Controle zit ook in het feit dat ik overal geweest moet zijn. Ik wil alles geraakt hebben, niets overslaan. Wat wit of leeg blijft is een bewuste keuze. Ook het kreuken is een manier van sporen zetten, het geeft vorm en je kunt niet terug."

1806 mir jitske deel 2 1

Dichtbij


Het ruimtelijk werk is in de afgelopen jaren geleidelijk ontstaan. Ze zocht steeds vaker naar manieren om uit het papier te komen. Dat proces is haast niet meer terug te draaien. Ook in de tekening die ze onlangs voor de expositie KRIJT in KAdE maakte, werd dat duidelijk. Aan het zwarte schoolbord dat de basis vormde voegde ze vellen papier toe, zodat het werk volume kreeg en een boek werd. Een boek gevuld met landschappen. Dat ze altijd landschappen tekent, komt voort uit een romantisch verlangen: "Ik wil een landschap dichtbij hebben, niet alleen op reis vanuit de auto zien."

De vlakke tekeningen die ze naast het ruimtelijke werk maakt hebben eenzelfde intensiteit. Ook daar zie je dat ze elk stukje aangeraakt wil hebben. Het blad is tot de rand gevuld, al zijn de landschappen die ze tekent vaak leeg, op een enkele kale boom of wat stenen na. De combinatie van vol en leeg bestaat ook hier; ze tekent de leegte met een veelheid aan fijne structuren en patronen. Die structuren vormen weer een landschap op zich. Het zorgt ervoor dat je het werk op verschillende niveaus kunt bekijken. Dat je verschillende reizen door het landschap kunt maken, in details en in het geheel. Op sommige plekken lijkt een heel landschap gevangen op een klein stukje van het papier, in andere delen roepen de vouwen en accenten in houtskool het beeld op van een heel groot rotsblok. Die wisseling in schaal is fascinerend en zorgt ervoor dat je blijft kijken en steeds een andere route volgt. Tegelijk blijft het ook een berg papier. Bakker: "Dit probeert iets te zijn, maar ik wil ook dat het papier blijft, geen illusie. Dat stadium tussenin vind ik mooi. De achtergrond, het materiaal blijft aanwezig."


expositie Jitske Bakker in MIR:
vrijdag 29, zaterdag 30 juni en zondag 1 juli 13-17 uur
opening: zaterdag 30 juni van 16-20 uur
Kleine Koppel 24, Amersfoort.

KRIJT in Kunsthal KAdE (5 minuten verderop) t/m 19 augustus.
Eemplein 77, Amersfoort
open: di-zo van 11-17 uur.

© lucy, 24 juni 2018. Tekst en foto's: Marjolein Sponselee

1808 mir jitske deel 2 3
1804 MIR in de zon van site

meer over MIR

In mei en juni werken 4 kunstenaars elk twee weken lang in het mobiele paviljoen MIR. Marjolein Sponselee volgt hen in dit blog.

MIR
Elk weekend open!
Kleine Koppel 24
3812 PH Amersfoort

www.mirproject.nl