Tekenliefde

DRAW! toont variatie tekenkunst

Vanaf de stoep voor Kunstliefde glinsteren de uit dik, zilverkleurig draad gematerialiseerde honden van Corinne van Bergen me tegemoet. De groot geprojecteerde, potlood getekende animatie van Linde Faas trekt de aandacht op de achtergrond. Het is duidelijk; Kunstliefde gaat laten zien hoe weids tekenkunst opgevat kan worden.

1604 kunstliefde van bergen

Corinne van Bergen, Grey Hound

Een compleet overzicht van de hedendaagse tekenkunst is het vanzelfsprekend niet, maar met de negen kunstenaars die zijn uitgenodigd, heeft Kunstliefde in elk geval een aantal uitersten te pakken. Op het topje van die berg van uitersten zit ongetwijfeld Jorrit Paaijmans, wiens werk misschien wel symbolisch op het min of meer doodlopende deel van de tentoonstellingsruimte op de eerste verdieping is geplaatst. Met zijn automatische tekeningenmachines doet hij precies níet waar tekenkunst misschien wel het meest om wordt gewaardeerd; het zichtbaar laten van de directe, zoekende, met persoonlijkheid doordrenkte lijn van de kunstenaar, als een handschrift.

1604 kunstliefde paaijmans

Jorrit Paaijmans, Linearis objectum no. 1, 2016 (foto Lou Vos)

Mechanisch

Bij Kunstliefde zijn vier zwarte, elastische banden met twee gemeenschappelijke verdwijnpunten op de muur gemonteerd. Een metalen constructie van drie verticaal geplaatste metalen staven, die door de aanwezigheid van een bezoeker in beweging wordt gezet, trekt de banden afwisselend uit en in elkaar. De verdwijnpunten blijven op hun plek, maar de afstand tussen de vier lijnen en hun hoeken veranderen voortdurend. Dat het om een machine gaat wordt nog eens benadrukt door het lawaai dat de installatie produceert. In plaats van een stap dichterbij te zetten, zoals vaak vanzelf gebeurt bij een tekening, wil ik meer afstand nemen dan mogelijk is. Tegenover de installatie hangt een tekening van Paaijmans die met behulp van een andere tekenmachine tot stand is gebracht, maar paradoxaal genoeg doet die met zijn ritmisch in elkaar geplaatste ovalen juist denken aan een vingerafdruk.

1604 kunstliefde van der goot

Lenneke van der Goot, Tent, 2015

Groot en onbegrijpelijk

Paaijmans deelt de eerste verdieping met Lenneke van der Goot. Bij het beklimmen van de trap vraag ik me af of de meer dan manshoge, veelhoekige en geblokte vorm die in een landschap zweeft, ruimtelijk is of niet. Van der Goot is specialist in deze illusie die wordt versterkt door het feit dat ze ook regelmatig haar tekeningen een derde dimensie geeft. Haar huidige werk, waarin grote objecten of onheilspellende gaten domineren, doet apocalytisch aan. Of misschien nog wel meer existentialistisch; de mens is klein en de wereld die hem omringt is groot en onbegrijpelijk. Van der Goots tekeningen zijn tegelijk transparant en ondoorgrondelijk; ze knipt, snijdt, plakt, sjabloneert, kopieert waardoor je als kijker niet in een oogopslag kunt overzien wat ze je voorschotelt. Er zit een groot gevoel van vrijheid in en het vermogen om de transparantie en de lichtheid die de techniek van het tekenen biedt te handhaven en uit te buiten.

1604 kunstliefde

Roland Sohier, Groen Knollenland, 2012

Verdroten

Het volledig benutten van de vrijheid van het medium tekenen zie ik ook op de benedenverdieping bij Roland Sohier. Hij maakte een tekeningenserie naar aanleiding van het kinderversje dat verhaalt over de onfortuinlijke haasjes in het groene knollenland. We volgen de twee haasjes van een vrolijk kleurrijk danstafereel, via een moordlustige jager naar een verstilde tekening van een eenzame haas aan tafel. Sohier maakte de serie voor de tentoonstelling bij nijntje op zolder (2013) die hij voor het Centraal Museum samenstelde. De bijbehorende film wordt ook bij Kunstliefde getoond, waarin Sohier aan de (duidelijk jonge) toeschouwer uitlegt hoe hij die tekeningen gemaakt heeft. In zijn onderhoudende relaas neemt hij ons in vertrouwen over kleurgebruik in relatie tot de gebeurtenis die hij verbeeldt, maar hij wijst ook aan in zijn tekeningen hoe hij het toeval toe laat in zijn werk, om het daarna beeldend te gebruiken; de net niet gelukte lijnen doen nu dienst als schaduw of als extra lijn die beweging suggereert.

1604 kunstliefde Westerink

Rozemarijn Westerink, Garden, 2016

In de tekening

In de serie initieme pentekeningen Garden van Rozemarijn Westerink laten de vele, vele papiervullende, zwarte arceringen me een stapje dichterbij komen. Het bijschrift vermeldt dat ‘haar tekeningen doorgaans resulteren in ruimtevullende installaties waar je als toeschouwer letterlijk doorheen kunt bewegen.’ Dat was wel erg mooi geweest op deze plek, om letterlijk op te gaan in de tekening, in plaats van er als een toeschouwer voor te staan. Maar gelukkig is daar de oog- en oorstrelende animatie Volgens de vogels (2008) van illustrator Linde Faas. De mist, de opvliegende vogels vanuit een rij dode bomen is adembenemend en geven me ook even het gevoel opgenomen te worden in een wereld die alleen uit grijze lijnen bestaat. 


© LUCY, 13 april 2016 Tekst: Jantine Kremer

1604 kunstliefde rappard

Marisa Rappard, Map XI, 2014

DRAW!

hedendaagse tekenkunst

t/m 24 april 2016 te zien bij
Kunstliefde, Nobelstraat 12a Utrecht

woensdag t/m zondag
van 13.00 tot 17.00 uur

Vrijdag 22 april 20.00 uur Podiumavond:
Roland Sohier vertelt over zijn werk en vijftig jaar kunstenaarschap

Drawing Front

DRAW! maakt deel uit van de landelijke tekenkunstmanifestatie Drawing Front, een initiatief van Drawing Centre Diepenheim. In heel Nederland laten twintig kunstenaarsinitiatieven hedendaagse tekenkunst zien.

In het weekend van 16 en 17 april 2016 wordt een tweedaagse Tekeningenmanifestatie georganiseerd in Diepenheim voor kunstenaars, kunststudenten, conservatoren, verzamelaars en liefhebbers van het hedendaagse tekenen.