Potloodlijn wordt kunstwerk

Studio Vertigo - Robbie Cornelissen

Het Centraal Museum in Utrecht vroeg Robbie Cornelissen een tentoonstelling te maken met bestaand en nieuw werk. Resultaat is een tijdelijke studio van een talentvolle tekenaar. Naast tekeningen en animatiefilms toont Studio Vertigo het ontstaan van een bijzonder kunstwerk, opgebouwd uit honderden kilometers potloodlijn.
1103 robbie cornelissen
Little boy pissing at the universe x (work in progress)

Zeventien meter

Zes weken lang lopen studenten van de kunstacademie en jonge kunstenaars langs een vel papier van zeventien meter breed en vier meter hoog. Zij gaan een trapje op, trekken al lopend van rechts naar links met een potlood een horizontale lijn. Daarna gaan zij aan de andere kant een trapje af en lopen weer naar het beginpunt, om opnieuw een lange lijn te trekken. Ze kijken geconcentreerd en lijken een tikkeltje vermoeid. Het is een serieuze en fysieke aangelegenheid.
 
De potloodlijn vormt de basis van het werk van tekenaar Robbie Cornelissen (1954). Het project Little boy pissing at the universe x, waar een team van rond de zestig mensen aan meewerkt, is een work in progress. Bezoekers van de tentoonstelling Studio Vertigo kunnen zien hoe de tienduizenden potloodlijnen samen, van een afstand gezien, langzaamaan een diepgrijs vlak vormen. Ze zijn deelgenoot van het werkproces, een soort meditatieve performance.
1103 robbie cornelissen tekent
Robbie Cornelissen aan het werk (foto Adriaan van Dam)

Ruimtelijk werk

Is dit al een bijzondere ervaring, op de tentoonstelling is nog veel meer te beleven. Wie denkt dat de tekenaar alleen maar tekent op een vel papier, zal verrast worden. Naast imposante en bescheiden tekeningen zijn er films en een ruimtelijk werk: De Zwarte Kamer. Vanuit deze gesloten kubus klinken ondefinieerbare geluiden. Het Centraal Museum heeft het driedimensionale werk recent aangekocht vanwege de poëtische kwaliteiten en de wijze waarop de tekenkunst erin wordt onderzocht. Ook hier hebben de vlakken van het object door veelvuldig aangebrachte potloodlijnen hun zwarte - of liever diepgrijze - kleur gekregen.
 
Eigenlijk is al het geëxposeerde werk van Cornelissen heel ruimtelijk. Niet alleen in de grote, maar ook de kleinere tekeningen zoals Restauratieatelier Napels. We zien een diepe zaal met te restaureren meubilair en schilderijen die omgekeerd tegen de wand staan. Slechts van één schilderij is de voorstelling te zien: Christus aan het kruis. Prachtig hoe iemand in staat is alleen met een potlood zoveel nuances aan te brengen en ook nog licht en schaduw weet te suggereren.
1103 robbie cornelissen
Robbie Cornelissen, Het Grote Geheugen

Eindeloze beweging

De meters brede tekeningen van veelal architectonische werelden zuigen je in een ruimtelijke ervaring. De ene keer zijn het futuristische fantasievormen, de andere keer lijken het verbeeldingen van bestaande architectuur. Maar dan zie je altijd weer elementen die je niet direct kunt thuisbrengen, die je doen afvragen waar je nu eigenlijk bent. Zoals bij Loggia, een panoramische tekening van vier meter breed. Ook deze ruimte met trappen, klassieke beelden, pilaren, een waterbassin en muren met grote steenblokken is geheel opgebouwd uit een immense hoeveelheid potloodlijnen,
 
Een recent werk dat in Utrecht te zien is, is de film De Douchekamer. Als toeschouwer lijkt het alsof je je eindeloos beweegt door betegelde ruimtes met waterstromen vanuit het plafond. Een wat oudere film, De Jongen, toont eveneens een alsmaar doorgaande beweging van een jongen en een hond die steeds van vorm veranderen. Bij de film hangt een serie tekeningen. Zet al die beeldjes achter elkaar en je hebt de film.   
 
Mensen zie je niet veel in de tekenwerken van Robbie Cornelissen. Als ze er al zijn, dan hebben ze meestal geen gezicht. Eigenlijk net zoals de mensen die in het museum de ene potloodlijn na de andere trekken. Hun persoonlijkheid lost op in een meditatieve herhaling, hun energie en concentratie worden opgeslagen in een nieuw kunstwerk dat zij gezamenlijk tot stand brengen.
 
Studio Vertigo – Robbie Cornelissen
Centraal Museum Utrecht
t/m 29 mei 2011
 
(c) Lucy, 18-03-2011. Tekst: José Vorstenbosch
Robbie Cornelissen Centraal Museum

'Little boy...' in wording

Little boy pissing at the universe x (work in progress)
Een samenvatting van de eerste 7 dagen.