Liam Gillick (UK, 1964) onderzoekt bestaande structuren en processen binnen de samenleving. Hij kijkt naar de structuren die er te vinden zijn in onze sociale, politieke en economische gebouwde wereld. Daaruit ontstaat werk op het raakvlak tussen analyse en fictieve vertelling. Met materialen uit de industrie geeft hij zijn bevindingen weer. Hij is immers geïnteresseerd in systemen en het materiaal past goed bij zijn conceptuele denken.
De uitkomst van zijn onderzoek presenteert Gillick als discussiemodel. Het werk is in de basis theoretisch. Maar van een pure theoreticus kan je niet echt spreken, omdat zijn stellingen bol staan van activistische aannames. De onderzoeken zijn slechts gedeeltelijk feitelijk onderbouwd. Hoe dan ook, Gillick zet zeker met zijn werk aan tot kritisch reflecteren op onze cultuur en op onze rol daarin. En daarbij, zijn de eigenzinnige minimalistische beelden aangenaam om te zien. Hij heeft een uitstekend gevoel voor esthetiek en ruimtelijkheid.
Liam Gillick schrijft ook boeken en essays en componeert. Samen met de Britse band New Order en componist Joe Duddell bedacht hij in 2017 een installatie op basis van het hele oeuvre van de muzikanten.
‘Hedendaagse kunst is een lekkende container die veeltegenstrijdige
structuren en verlangens kan herbergen’.
Liam Gillick
In 2013 publiceert hij een prikkelend essay The Complet Curator, waarin hij de kunstwereld onder de loep neemt. In 2016 volgt Industry and Intelligence: Contemporary Art Since 1820 (Columbia University Press). Een boek waarin hij met name de mechanismen van de kunstmarkt tegen het licht houdt. Voor Gillick is alles politiek. Iedereen is in zijn ogen een politieke entiteit, of je het nu leuk vindt of niet. Zijn eigen rol binnen de kunst is om een spel te spelen met tijd en betekenis. In opdracht van zijn beschermheer Nicolaus Schaffhausen, hoofd van de Kunsthalle Wien, ontwierp hij in 2016 een politieke landkaart van Europa en het gebied rond de Middellandse Zee. Op die kaart verving Gillick de naam van een land door een beschrijving die de actuele toestand van het desbetreffende land duidt. -I See that Iceland is Improving- spot Gillick in zijn titel, verwijzend naar de bankencrisis tussen 2009 en 2012. De kaart is het resultaat van een kritisch onderzoek naar de politiek. Een landkaart waarin het vermanende commentaar niet te missen is.
Gillick, die deel uitmaakte van de generatie kunstenaars die in de late jaren ’80 van de vorige eeuw de Britse kunst-scene vernieuwde, zet zich af tegen de kunstmarkt. Die markt is belangrijker geworden dan de kunst zelf en stuurt ook indirect de kunstenaars aan. Door geëngageerde kunst in haar commerciële systeem en netwerk op te nemen maakt ze de kunst vleugellam. Gillick heeft een activistische houding. Hij schuwt het niet om kunstenaars, curatoren en zelfs het kunstpubliek in het harnas te jagen.
Sinds de democratisering van de kunst in de jaren “80 is er veel bereikt volgens Gillick. Iedereen kan kunstenaar zijn, ook zonder een opleiding of zonder bepaalde vaardigheden. Maar hij is ook kritisch en vindt dat het merendeel van de kunstenaars zich sentimenteel opstelt en overdreven ethisch verantwoord werk maakt. ‘Hun kunstenaarschap zien zij als een echte baan en is juist daardoor gedoemd te mislukken. Deze kunstenaars presenteren zichzelf daarmee als onderdeel van een parallelle arbeidersklasse en tegelijkertijd, totaal antidemocratisch, geloven ze dat er niemand beter is dan zij’, zegt hij in een van zijn lezingen in 2015.
‘Hedendaagse kunst is een lekkende container die veel tegenstrijdige structuren en verlangens kan herbergen’. Met die ogen kan je ook naar de 24/7 KIOSK op de Croeselaan kijken.
© LUCY tekst Elaine Vis