De stukken van de Rabobank

Over collectioneren en de plaatsing van een Bürgi - blog 5

In de nieuwe beeldentuin op de Croeselaan staan drie bijzondere werken uit de collectie van de Rabobank. Pontificaal midden op het pad, tegenover de entree van de bank, staat een monumentaal werk van Jeanot Bürgi. In de naaste omgeving een beeld van Alicia Framis en een werk van Fernando Sánchez Castillo. Net zoals alle beelden in het duurzame park waren ook deze werken al elders te zien en zijn nu hier herplaatst.

Elaine Vis

Eenheid in verscheidenheid van de Zwitser Bürgi is ooit gerealiseerd in opdracht. Het samengestelde beeld van Cresciano graniet heeft een doorsnede van 3.80 meter.
In 1983 werd de Rabobank opgeleverd aan de Croeselaan en daar hoorde natuurlijk een indrukwekkend beeld bij. De ingang van het hoofdkantoor lag toen aan de zijkant, waar nu de Moreelsebrug zich uitstrekt.
Bürgi verbeeldde de coörperatie Rabobank. Meerdere onderdelen, symbolisch voor de verschillende partners, grijpen in elkaar en vormen een monumentale op zijn kant staande cirkel. Na de verbouwing van de bank in 2007 belandde het beeld in de opslag. Nu heeft het een prominente plaats in de beeldentuin van de Croeselaan.

Het abstract figuratieve werk van steenbeeldhouwer Jeanot Bürgi (CH 1939 -2011) is op meerdere plaatsen in Nederland te vinden. Met name in de openbare ruimte.
In de Utrechtse binnenstad zijn 192 van de 330 consoles onder de lantaarnpalen aan de werven van Bürgi ’s hand. Het beeld Jongen met kat (1965) op de Bijnkershoeklaan en de Watersculptuur (1989) aan de Brennerbaan in Lunetten zijn ook van hem. En er zijn meerdere Utrechtse kerkorgels voorzien van houtsnijwerk van Bürgi.





De installatie van Eenheid in verscheidenheid op de Croeselaan had heel wat voeten in aarde. De weg werd afgezet in verband met het zware transport. Ingebed in containers vol zand, om beschadiging van het Cresciano graniet te voorkomen, werden de onderdelen vervoerd. Steen, zelfs graniet kan afbreken. Ter plekke werd de cirkel als een puzzel in elkaar gepast en chemisch verankerd. 


Hoogwaardig verzamelen
Verily Klaassen is sinds 2014 hoofd Kunstzaken van de Rabobank. Zij is verantwoordelijk voor ruim 2500 werken uit de collectie. In de verzameling zijn werken opgenomen die de ontwikkelingen binnen de kunst na de Tweede Wereldoorlog laten zien. Karel Appel bijvoorbeeld, behoort tot oudste generatie kunstenaars uit de collectie. De laatste 35 jaar is er vooruitstrevend aangekocht met een focus op kunst uit Nederland.

‘Kunst biedt een blik op de wereld en de tijd waarin we leven’


‘In de jaren “80 is het hoofdkantoor van de Rabobank hier gebouwd. Wij zijn begonnen zoals heel veel bedrijven. Er was een groot pand en daarbij ontstond als vanzelfsprekend de wens om de wanden te verfraaien met, het liefst, decoratief kleurrijk werk. Wij kochten onder andere grote series grafiek.
Destijds werd er verzameld met een hart, iets minder met een visie. Pas half jaren 90 is er een kunstbeleid geschreven. De kunstcommissie werd verbonden aan de organisatie van de bank. Er werd ingezet op hoogwaardig verzamelen’.
Grote namen uit de kunst zoals die van Jan Dibbets, Daan van Golden, Sigurdur Gudmundsson, Germaine Kruip ontbreken niet in de collectie van de Rabobank.

‘Er is nagedacht over een goed kunstklimaat.
Onze visie is in de laatste jaren omgebogen van verzamelen naar mogelijk maken’


Heel wat bedrijven hebben een collectie met beeldende kunst. Akzo, Heineken, maar ook ziekenhuizen en verzekeringsinstellingen. Samen zijn zij verenigd in een stichting en wisselen kennis en ervaring uit.

Verily Klaassen ‘Kunst heeft een maatschappelijke functie. Als bank hechten wij belang aan een goed kunstklimaat. Er is nagedacht over de rol die wij willen spelen in de samenleving. Behalve het verzamelen van kunst willen wij ook dingen mogelijk maken. Wij ondersteunen de laatste jaren prijzen voor jong talent, zoals de Volkskrant Beeldende Kunstprijs. En wij hebben het Rabo Art Lab opgezet’.

Het Rabo Art Lab nodigt jaarlijks een artist-in-residence uit. Deze kunstenaar kan binnen het kantoor onderzoek doen in totale transparantie. Kunst wordt zo door de bank ingezet als bron van kennis.
In 2017 werkte Lucas de Man met zijn team Jonge Helden een jaar lang in het hoofdkantoor. Hij realiseerde een serie podcasts, een theaterstuk en een kunstschouw. De medewerkers van de bank voelden zich echt weer gezien. De kunst ging immers over hen.
Vorige jaar resideerde Arne Hendriks, een kunstenaar die bekend staat om zijn radicale ecologische voorstellen. Hij onderzocht een allesomvattend thema als ‘groei’ en maakte er een krant over. Dit jaar is kunstenaar, uitvinder Daan Rosegaarde met zijn team actief binnen het Art Lab.
Verily: ‘Een kunstenaar voor het Art Lab kies je niet zomaar. Er is altijd een overlap met de collectie. Het is één body, het moet elkaar beïnvloeden en voeden’.

Een belangrijke manier om de collectie te delen met het grote publiek is de uitleen aan musea. Van de 2500 werken zijn er heel wat tijdelijk of langer in bruikleen van musea. Zo staan de Madrileense leeuwen van Fernando Sanchez Castillo bij het Stedelijk Museum in Den Bosch.

In overleg met de Stichting Kunst in het Stationsgebied zijn de werken voor de nieuwe beeldentuin op de Croeselaan destijds geselecteerd.
‘Het proces ging organisch. In eerste instantie hadden wij ook een beeld van Karel Appel voorgesteld, een bronzen beschilderd werk. Onze conservator wist dat de verflaag niet meer geschikt was voor plaatsing van het beeld in de buitenlucht. Ja, een selectie wordt deels ook pragmatisch ingegeven.
Cartas al Cielo, het roestvrij stalen werk van Alicia Framis, is een buitenbeeld. Maar over het werk van Castillo moesten wij even goed nadenken. Hoe zou het buiten werken en wat kan je doen om het buiten goed te houden?’.

Uiteindelijk is er een mooie keuze gemaakt. In het park staan nu beelden uit allerlei tijden, gemaakt met verschillende materialen en gebaseerd op verschillende stijlen.
Iedereen kan genieten van de beeldende kunst. Niet alleen die uit de gemeentelijke collectie, maar ook uit de collectie van de Rabobank.



© LUCY, 16-04-2019. Tekst/foto's Elaine Vis, video DeTotem


Rondleiding langs de kunst in de Rabobank? Op aanvraag: Kunstzaken@rabobank.nl